ابزارهای داد و ستد

لازم به ذکر است که رتبه نقد شوندگی در یک محدوده زمانی قابل محاسبه است مثلا یکساله، شش ماهه، یکماهه و… اما در بیشتر موارد از نقد شوندگی ۳ ماهه استفاده می شود.

ابزارهای داد و ستد

کیش اینوکس ۲۰۱۹ طی مراسمی با حضور مدیران ارشد سه صنعت بورس، بانک و بیمه کار خود را به صورت رسمی آغاز کرد.

به گزارش روابط عمومی شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه به نقل از سنا، حسن امیری، معاون نظارت بر بورس ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در آیین گشایش کیش اینوکس ۲۰۱۹ به ایراد سخن پرداخت و ضمن قدردانی از برگزار کنندگان این رویداد عنوان کرد: رویداد حاضر فرصت مهمی برای معرفی دست اورد های سه صنعت بورس، بانک و بیمه است.

عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار به نقش آفرینی نهاد ناظر بازار سرمایه کشور در افزایش مستمر شفافیت بنگاه های تولیدی و طراحی ابزارهای نوین تامین مالی اشاره کرد و افزود: سازمان بورس همواره در بحث شفافیت پیشگام بوده و مهمترین برنامه های عملیاتی آن با چند شاخص کلیدی قابل بررسی است.

وی ادامه داد: طی چهار سال گذشته شاخص ارایه به موقع اطلاعات از ۴۳ درصد به ۹۱ درصد رسید. شاخص ممانعت از ارایه اطلاعات نیز شرایط مناسبی نداشت و از ۳۴ درصد به دو درصد رسید. تاخیر ارایه اطلاعات از سوی ناشران بورسی نیز از ۱۳ روز به هشت دهم روز رسیده است.

حسن امیری ضمن بیان اینکه بهبود سه شاخص مذکور عامل افزایش شفافیت شرکت ها است، افزود: با افزایش شفافیت شرکت ها شاهد رشد معاملات سهام خواهیم بود.

عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اهمیت تامین مالی بخش مولد اقتصاد، گفت: برای مدت ها این موضوع مطرح بود که بازار مالی ما بانک محور است یا بازار محور؟ این دو نگاه در ادبیات اقتصادی دنیا تغییر کرده و اکنون بستر قانون پایه شکل گرفته است. ما باید ساختار مالی کشور را به گونه ای طراحی کنیم که قانون پایه آن باشد.

وی ادامه داد: با این نگاه دو بال مهم اقتصاد یعنی بانک و بازار سرمایه در کنار هم رشد می کنند و محصول این پیوند فضای بهینه اقتصادی است.

معاون سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر رشد اخیر بازار سرمایه، عنوان کرد: شرایط جدید بازار سرمایه به ویژه در دوسال گذشته به گونه ای رقم خورد که ورود ابزارهای جدید را اجتناب ناپذیر کرد. بنابراین ابزارهای مختلفی در بورس، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی پیش بینی و عملیاتی شد.

وی ضمن بیان اینکه امکانات متعددی نیز برای تامین مالی شرکت ها از طریق بازار سرمایه فراهم شده است، افزود: ابزار هایی مانند اوراق سلف موازی استاندارد در بورس کالا و انرژی و صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، صندوق های مختلط یا سهام در بورس تهران و فرابورس از جمله امکانات بازار سرمایه در حوزه تامین مالی بخش مولد اقتصاد است.

حسن امیری ادامه داد: ما ابزارهای متنوعی با محور انتشار اوراق طراحی کردیم که به دو دسته انتفاعی و غیر انتفاعی قابل تقسیم هستند. اوراق قرض الحسنه و اوراق وقف در دسته ابزار های غیر انتفاعی نهایی و به تصویب شورایعالی بورس رسیده است. ابزارهای انتفاعی نیز از تنوع قابل توجهی برخوردار هستند. اوراق مرابحه، اوراق اجاره، اوراق رهنی، اوراق خرید دین و سایر ابزار های با درآمد ثابت انتفاعی در دسترس خانواده بازار سرمایه است و هم دولت، هم بخش خصوصی و هم شهرداری ها از این ابزارها استفاده کرده اند.

وی افزود: اوراق مشارکت، اوراق منفعت، اوراق جعاله و اوراق وکالت نیز از ابزار های انتفاعی با درآمد متغیر محسوب می شوند و دستور العمل های آن نهایی شده و قابل استفاده هستند.

امیری افزود: یکی دیگر از ابزارهای مهمی که طی چند سال گذشته در بازار سرمایه عملیاتی شد و مورد استفاده دولت بود اسناد خزانه اسلامی است.

معاون سازمان بورس با بیان اینکه سال گذشته ١٢۵ هزار میلیارد تومان تامین مالی از طریق بازار سرمایه صورت گرفت، افزود: از ابتدای سال تا کنون نیز ٨١ هزار میلیارد تومان تامین مالی از طریق بازار سرمایه محقق شد. بازار بدهی نیز رشد مناسبی داشته و ١١۶ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی در حال داد و ستد است. عملیات بازار باز نیز می تواند به توسعه این بخش کمک کند.

عضو هیات مدیره سازمان بورس از عملیاتی شدن صکوک ترکیبی با درامد متغیر و صکوک چند بخشی در سال جاری خبر داد و ابراز امیدواری کرد نقش بازار سرمایه در توسعه اقتصادی کشور افزایش پیدا کند و افزود: فرش قرمز نهاد ناظر بازار سرمایه پیش روی تامین مالی بخش مولد اقتصاد است.

وی همچنین در ادامه، به همراه یاسر فلاح، مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بورس و اوراق بهادار از غرفه شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه در نمایشگاه کیش اینوکس ۲۰۱۹ بازدید نمود.

افزایش ۱۳۷۴۵ واحدی شاخص بورس

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات امروز با جهش ۱۳ هزار و ۷۴۵ واحد روبه‌رو شد.

به گزارش فارس، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران امروز هم مانند روز گذشته جهش پیدا کرده و در پایان معاملات با رشد 13 هزار و 745 واحد به رقم 529 هزار و 328 واحد رسید.

شاخص کل با معیار هم وزن 4469 واحد رشد کرده و به رقم 178 هزار و 939 واحد رسید. ارزش بازار در بورس تهران به بیش از 1925 تریلیون تومان رسید.

معامله‌گران در بورس اوراق بهادار تهران امروز بیش از 7.2 میلیارد سهام حق‌تقدم و اوراق مالی در قالب 815 هزار معامله و به ارزش 5400 میلیارد تومان داد و ستد کردند.

کارشناسان دلیل جهش شاخص کل بورس را سرازیر شدن نقدینگی به سمت بازار سرمایه و همچنین به خاطر رکورد در بازارهای موازی مانند مسکن و املاک، طلا و سکه می‌دانند و از دلایل دیگر می‌توان به واریز شدن مبالغ عیدی ، پاداش و حقوق کارمندان و حقوق‌بگیران در پایان سال دانست که فعالان حقیقی بهترین شیوه برای سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پول خود را سرمایه‌گذاری در بورس می‌دانند.

از طرفی به گفته مدیران سازمان بورس ابزارهای کلاسیک و ابزارهای اسلامی در بازار بورس تکمیل شده و برای سرمایه‌گذاران مختلف با ویژگی‌های کم‌ریسک، ریسک‌پذیر و پر ریسک ابزارهای متناسب طراحی شده است که این امر نیز به جذب سرمایه‌گذاری در بورس کمک کرده است.

همچنین بازار بورس به راحتی در دسترس مردم قرار دارد و ورود و خروج به این بازار و با هر میزان از سرمایه به راحتی انجام‌پذیر است.

امروز شاخص قیمت با معیار وزنی ـ ارزشی با افزایش 3664 واحد به رقم 141 هزار و 105 واحد رسید. شاخص قیمت با معیار هموزن با افزایش 2974 واحد به رقم 119 هزار و 99 واحد رسید.

شاخص آزاد شناور با افزایش 17 هزار و 213 واحد به رقم 667 هزار و 529 واحد رسید. شاخص بازار اول بورس با افزایش 8510 واحد به رقم 370 هزار و 597 واحد رسید.

شاخص بازار دوم بورس، با افزایش بی‌سابقه 34 هزار و 576 واحد به رقم یک میلیون و 139 هزار و 744 واحد رسید.

عمده نمادهای بورسی مانند پتروشیمی خلیج‌فارس، فولاد مبارکه، مخابرات ایران، همراه اول، ملی مس، ایران‌خودرو و گروه مپنا همگی در تقویت شاخص کل بورس اثرگذار بوده‌اند.

نمادهای پربیننده امروز در بورس شامل بانک تجارت، بانک ملت، سایپا، فولاد مبارکه، ایران‌خودرو، اقتصاد نوین، پالایش نفت اصفهان، ملی مس و پالایش نفت اصفهان بوده‌اند.

در پایان معاملات امروز در فرابورس ایران نیز شاخص کل 109 واحد رشد کرده و به رقم 6 هزار و 784 واحد رسید.

ارزش بازار اول و دوم فرابورس به بیش از 399 هزار میلیارد تومان رسید. معامله‌گران در فرابورس امروز بیش از 2.4 میلیارد سهام حق‌تقدم و اوراق مالی در قالب 461 هزار نوبت معامله و به ارزش 2572 میلیارد تومان داد و ستد کردند که با این حساب مجموع معاملات بورس و فرابورس ایران امروز به حدود 8 هزار میلیارد تومان رسیده که این رقم قابل توجه به عنوان نقدینگی در گردش برای شرکت‌های بورسی و فرابورسی فراهم شده است.

امروز نمادهای فرابورس،‌مادیران، ذوب‌آهن، توسعه مالی مهر آیندگان و سمگا همگی در تقویت شاخص فرابورس اثرگذار بوده‌اند و نمادهای نیروی برق دماوند و پتروشیمی مارون در کاهش شاخص فرابورس مؤثر بوده‌اند.

نمادهای پربیننده امروز در فرابورس شامل ذوب‌آهن اصفهان، صنایع کاغذ پارس، سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی، ریل‌پرداز سیر، بانک دی، توسعه و عمران استان کرمان، کشت و صنعت شهداب ناب خراسان، کشاورزی و دامپروری بینالود و فرابورس ایران بوده‌اند.

در جریان معاملات امروز تعدادی از نمادهای بورسی متوقف، برخی بازگشایی، برخی دچار وقفه در معاملات و تعدادی نیز حراج شدند. از جمله می‌ـوان به توقف نماد پالایش نفت تبریز، بانک تجارت، نماد بورس اوراق بهادار تهران، اشاره کرد.

در پیام دیگری وقفه در معاملات نماد مهندسی نصیرماشین و سایپا شیشه انجام شد در پیام دیگری بازگشایی نماد لیزینگ ایران، شفادارو،‌ حق تقدم معدنی املاح ایران، صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها، صنعتی سپنتا انجام شد.

در پیام دیگری توقف نماد داروسازی سینا، توقف ایران‌خودرو، بازگشایی لامیران، بازگشایی داروسازی زهراوی، انجام شد.

همچنین وقفه در نماد معاملات کشت و صنعت دامپروری پارس، بازگشایی نماد شیشه و گاز و فرآورده‌های نسوز ایران و نیز سرب و روی ایران، بازگشایی نماد سرمایه‌گذاری امید، سرمایه‌گذاری صدرتأمین، فرآورده‌های نسوز آذر انجام شد.

در پیام دیگری وقفه در معاملات سرمایه‌گذاری بوعلی، بازگشایی نماد معادن بافق، بازگشایی نماد معادن روی ایران، بازگشایی نماد شرکت باما و بانک پارسیان، وقفه در نماد معاملات بورس کالا و سیمان فارس و خوزستان، تعلیق نماد معاملاتی دارویی لقمان انجام شد.

در پیام دیگری حراج مجدد نماد صنعتی بوتان و نمادهای حق‌تقدم سیمان خوزستان، حق‌تقدم فولاد کاوه جنوب و شرکت نفت پارس انجام شد.

چگونگی کمک بورس کالا در پوشش ریسک صنعت ساختمان

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد، چالش بهای مصالح ساختمانی ظرف یک سال اخیر باعث شده تا سیاست‌گذاران کشور به فکر استفاده از ابزارهای مالی بورس کالا برای تنظیم روند رو به رشد بهای مسکن برآیند. استفاده از ابزارهای مالی بورس‌های کالایی به منظور پوشش ریسک نوسان بهای مصالح به خصوص در پروژه‌های انبوه‌سازی در دنیا رواج دارد؛ اما با وجود متداول بودن نوسان قیمت کالا در بازار کشور تا به حال شاهد استفاده از این ابزارها به شکل گسترده نبوده‌ایم. این در حالی است که ظرف سال‌های گذشته ابزارهای مالی پوشش ریسک و حتی تامین مالی در بورس کالای ایران تعریف شده و ابزارهای داد و ستد زیرساخت لازم در این زمینه وجود دارد. در این شرایط تاکید نمایندگان مجلس شورای اسلامی به استفاده از ابزارهای پوشش ریسک این بازار و الزام دولت به اجرایی کردن آن می‌تواند در عین حال که مشکل نوسان بهای مصالح ساختمانی در طول دوره ساخت را تا حدی برطرف کند؛ زمینه رونق استفاده از ابزارهای مالی بورس کالا را نیز فراهم می‌کند.

اگرچه بورس‌های کالایی در دنیا و ایران بر مبنای حراج فیزیکی آغاز به کار کرده‌اند، اما این بازارها طی مسیر بلوغ خود به ابزارهای تامین مالی، پوشش ریسک، انواع روش‌های متنوع فروش و … نیز مجهز شده‌اند که استفاده از هر یک از این ابزارها می‌تواند مزایایی را برای طرفین معامله از جمله خریدار و فروشنده یا تولیدکننده و مصرف‌کننده و در نهایت بخش واقعی اقتصاد به دنبال داشته باشد.

شناخته‌ترین مزیت بورس کالا ایجاد بستری شفاف برای کشف نرخ واقعی یک محصول براساس مکانیزم عرضه و تقاضا است؛ که آگاهی بسیاری از تصمیم‌سازان کشور از این مزیت‌ها ظرف سال‌های اخیر باعث شده تا بازار فیزیکی بورس کالا تقویت شود؛ اما در این میان همچنان مزایای دیگر این بازار همچون چگونگی پوشش ریسک خرید و فروش کالا با نوسانات قیمتی، تامین مالی و… بر بسیاری پوشیده بوده و همین موضوع نیز باعث شده تا این بازارها( در بورس کالا ) همپا با بازار فیزیکی رشد پیدا نکنند که نتیجه آن نیز به گواه آمار سالانه منتشر شده از سوی بورس کالا، به وضوح در برتری محسوس ارزش داد و ستد در بازار فیزیکی نسبت به سایر بازارها همچون بازار ( ابزارهای ) مالی و مشتقه نمایان است.

در این شرایط توجه نمایندگان مجلس شورای اسلامی به استفاده از ابزارهای بورس کالا به منظور پوشش ریسک نوسان قیمت تمام شده مسکن می‌تواند آغاز مسیر رونق این ابزارهای مالی در بورس کالا باشد. در این میان تبیین چگونگی کمک بورس کالا به پوشش ریسک خریداران و فروشندگان و همچنین نحوه تامین مالی توسط این بازار، باعث سوق بیشتر استفاده‌کنندگان از ابزارهای مالی بورس کالا می‌شود.

آمادگی تعریف ابزارهای پوشش ریسک

جواد فلاح، مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران در خصوص چگونگی کمک بورس کالا در پوشش ریسک صنعت ساختمان گفت: موضوع تغییر قیمت مصالح ساختمانی در طول دوره ساخت یکی از چالش‌های پیش روی انبوه‌سازان و سایر افرادی است که اقدام به ساخت مسکن می‌کنند. سرمایه‌گذار بر اساس قیمت‌های روز، هزینه ساخت مسکن را برآورد کرده و براساس همین برآورد اقدام به شروع کار می‌کند. اما در طول دوره ساخت ممکن است قیمت مصالح مصرفی، افزایشی فراتر از حد انتظار پیدا کند و همین موضوع باعث می‌شود که پروژه با بودجه ابتدایی پیش‌بینی شده قابل اتمام نباشد و در برخی موارد حتی پروژه به دلیل کمبود بودجه وسط کار متوقف ‌شود. در این شرایط سازنده باید از سویی به دنبال راهی برای تامین مالی اجرای مابقی پروژه باشد و از طرف دیگر توقف پروژه به منزله تحمیل هزینه خواب سرمایه است. به این ترتیب در این شرایط هزینه تولید نسبت به پیش‌بینی اولیه از دو جهت افزایش پیدا می‌کند؛ از سویی رشد قیمت‌ها سرمایه مورد نیاز برای اجرای کل پروژه را بالا می‌برد و از طرف دیگر عدم بازده مورد انتظار سرمایه در موعد مقرر به منزله افزایش هزینه است. مجموع این موارد علاوه بر فشاری که به سازنده وارد می‌کند باعث می‌شود تا در نهایت قیمت تمام شده مسکن نیز افزایش یابد.

جواد فلاح افزود: این در حالی است که بورس‌های کالایی راهکاری برای پوشش ریسک افزایش قیمت دارند و دهه‌هاست که در کشورهای توسعه‌یافته و سال‌هاست که در کشورهای در حال توسعه از قراردادهای مشتقه برای پوشش چنین ریسک‌هایی استفاده می‌شود.

مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران افزود: خوشبختانه تجربه راه‌اندازی قراردادهای مشتقه در بورس کالای ایران نیز وجود دارد. معاملات کشف پریمیوم، قرارداد آتی و اختیار معامله در بورس کالای ایران راه‌اندازی شده و امکان معامله آنها وجود دارد. البته تا به حال روی سیمان و فولاد قرارداد کشف پریمیوم، آتی و اختیار معامله، تعریف و منعقد نشده اما زیر ساخت سامانه‌ای، فنی و مقرراتی آن آماده است. بنابراین با توجه به تکلیف مجلس شورای اسلامی و در صورت حمایت دولت و البته وجود اراده‌ میان فعالان این صنایع، یعنی صنایع تولیدکننده مصالح ساختمانی و سازندگان ساختمان اگر وجود داشته باشد، می‌توان انتظار داشت که این نوع معاملات برای این دو محصول به سرعت راه‌اندازی شده و طرفین معامله از مزایای پوشش ریسک قراردادهای مشتقه بهره‌مند شوند.

فلاح در توضیح مزایای این قراردادها گفت: در این نوع قراردادها طرفین معامله متعهد به انجام خرید و فروشی در آینده با قیمت مشخص یا با فرمول قیمتی معین می‌شوند. اگر قیمت مشخص باشد، در زمان سررسید قرارداد که به عنوان مثال ۶ ماه بعد است، باید محصول با قیمت تعیین شده در قرارداد معامله شود. همچنین اگر در قرارداد فرمول قیمتی تعیین شده باشد در زمان سررسید قرارداد، نرخ محصول براساس فرمول تعیین شده در قرارداد محاسبه شده و معامله براساس آن نرخ انجام می‌شود.

جواد فلاح در ادامه به قراردادهای اختیار معامله اشاره کرد و گفت: این نوع قراردادها به نوعی بیمه قیمت هستند؛ در این نوع قراردادها برای پوشش ریسک تغییرات قیمت، خریدار کالا می‌تواند از اختیار معامله خرید استفاده کند و فروشنده نیز از اختیار فروش. به عنوان مثال سازنده یک واحد مسکونی براساس نرخ روز میلگرد، قرارداد اختیار معامله خرید میلگرد با قیمت ۱۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم را خریداری می‌کند. اگر در سررسید، قیمت میلگرد بیش از ۱۰ هزار تومان بود، خریدار از اختیار خود استفاده می‌کند و کسی که این اختیار را فروخته متعهد است که در زمان سررسید میلگرد را با نرخ ۱۰ هزار تومان بفروشد. اما اگر در زمان سررسید، قیمت کمتر از ۱۰ هزار تومان بود نیازی به استفاده از اختیار خرید نیست.

وی در ادامه افزود: در کنار موارد مذکور که ابزارهای پوشش ریسک قیمت هستند، بورس کالا دارای ابزارهای تامین مالی نیز هست. به تازگی دستورالعمل اوراق خرید دین کالایی توسط سازمان بورس و اوراق بهادار مصوب و ابلاغ شد که صنعت ساختمان می‌تواند از این اوراق برای تامین مالی استفاده کند. در قالب این اوراق امکان تامین مالی به پشتوانه معاملات نسیه وجود دارد. در واقع زمانی که معامله نسیه در بورس کالا انجام شد، بورس کالا به پشتوانه این معامله نسیه، اجازه انتشار اوراق خرید دین کالایی به فروشنده کالا (طلب‌کار) را می‌دهد و فروشنده محصول، با فروش اوراق در بازار به کسر قیمت اسمی، طلب خود را نقدا دریافت می‌کند. به عنوان مثال تولیدکننده میلگرد یک میلیارد تومان محصول خود را به شکل نسیه با سررسید ۶ ماهه به فروش می‌رساند؛ به شکل معمول فروشنده باید پول خود را ۶ ماه بعد دریافت کند اما در این روش بورس کالا می‌تواند برای فروشنده کالا، به پشتوانه این معامله، اجازه انتشار اوراق خرید دین کالایی صادر کند. به عنوان مثال یک میلیارد ۶ ماه بعد با قیمت ۹۰۰ میلیون تومان در بازار به فروش می‌رود و این مبلغ نقدا به تولیدکننده پرداخت می‌شود. به این ترتیب استفاده از این ابزار مالی امکان فروش نسیه محصولات ساختمانی را تقویت کرده و به خریداران مصالح ساختمانی کمک شایانی می‌کند که به نوبه‌ خود می‌تواند به رونق تولید منجر شود.

بورس چیست؟ همه چیز درباره بورس

بخش مالی اقتصادی هر کشور تامین‌کننده منابع مالی و فعالیتهای حقیقی اقتصادی محسوب می‌شود که به دو بخش تقسیم می‌گردد:

• بازار پولی که عمدتا توسط نظام بانکی یک کشور اداره می‌شود که مهمترین کارکرد آن تامین اعتبارات کوتاه مدت است.
• بازار سرمایه که کارکرد اصلی آن تامین مالی بلند مدت مورد نیاز در فعالیت‌های تولیدی و خدماتی مولد می‌باشد .

بورس یک نهاد سازمان یافته‌ای است که از جمله نهادهای عمده و اساسی در بازار سرمایه محسوب می‌شود ابزارهای داد و ستد و در کنار سایر موسسات و سازمانها ، وظایف چندگانه‌ای را برعهده دارد.

کارکردهای اساسی بورس مدیریت انتقال ریسک و توزیع آن، شفافیت اطلاعات، کشف قیمت، ایجاد بازار رقابتی و همچنین یکی از کارکردهای مهم آن جمع آوری سرمایه‌ها و پس اندازهای کوچک برای تامین سرمایه مورد نیاز فعالیتهای اقتصادی است .

تاریخچه بورس

تاریخچه تاسیس اولین بورس به اواخر قرن چهارده و اوایل قرن پانزده در کشور هلند بر می‌گردد. اما بورس به صورت مدون از دو قرن پیش شروع به فعالیت کرده است در حال حاضر با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از ابزارهای الکترونیکی بیشتر معاملات در بورس از طریق رایانه صورت می‌گیرد.

مهمترین مامویت بورس کالایی بر اساس گزارشات آنکتاد کمک به ساماندهی و اصلاح ساختار بازار محصولات بخش کشاورزی از طریق شفافیت اطلاعات، کشف قیمت، توزیع ریسک و سیالیت در معاملات و همچنین تامین منابع مالی مورد نیاز فعالان بخش کشاورزی از طریق توسعه بازار سرمایه است که اولی در کشورهای درحال توسعه و دومی در کشورهای پیشرفته و صنعتی ملاک عمل قرار می‌گیرد.

بورس کالا چیست؟

بورس کالا (Commodity Exchamge) یک بازار متشکل و سازمان یافته‌ای است که بطور منظم کالای معینی با ساز و کاری خاص مورد معامله قرار می‌گیرند .

امروزه طبقه‌بندی‌های متعددی برای یک بورس کالایی وجود دارد. اما گسترش بازارهای بخش مالی و حقیقی اقتصاد سبب شده چندین نوع از بررسیها در قالب یک تشکل متمرکز قرار داشته باشند. عموما بورس‌های کالایی را در مقابل بورس‌های اوراق بهادار و بورس‌های اسعار تعریف می‌کنند.

به عبارتی هر آن چیزی که در زمینه:

1. فلزات و مواد معدنی (کانی ها)
2. انرژی
3. محصولات کشاورزی مورد مبادله قرار می‌گیرد در زمره بورس کالایی می‌گنجد.

اهمیت قانونی بورس‌های کالایی

تا قبل از تصویب برنامه سوم، کشور ما برای راه اندازی بورسهای کالا با خلاء قانونی مواجه بود، تا اینکه دست‌اندرکاران تدوین لایحه و قانون برنامه سوم توسعه جمهوری اسلامی ایران به تدوین و تصویب قانونی اقدام نمودند که شروع یک سری تحولات با اهمیت اقتصادی را در عرصه مبادلات بازار ایفا خواهد نمود.

در ذیل به متن قانون در برنامه سوم توسعه اشاره می‌شود:

• الف: نسبت به راه‌اندازی بورس‌های منطقه‌ای در سطح کشور در چارچوب قانون بورس بر اقدام کند.
• ب: تمهیدات قانون لازم جهت قابل معامله نمودن سلیر ابزارهای مالی در بورس اوراق بهادار، علاوه بر موارد مندرج در بند (۲) ماده (۱) قانون تاسیس بورس اوراق بهادار مصوب ۲۷/۲/۱۳۴۵ را فراهم کند.
• ج: نسبت به ایجاد بورس کالا با همکاری دستگاه‌های ذیربط اقدام نماید.

در ادامه آن ماده ۱۱۳ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت وزارت جهاد کشاورزی را موظف نمود نسبت به راه‌اندازی بورس محصولات کشاورزی اقدام نماید و این قانون از ابتدای سال ۱۳۸۱ لازم اجراء بود.

ابزارهای داد و ستد پذیر در بورس کالا

مهم‌ترین ابزار مشقه مورد استفاده در بورس کالا، قراردادهای آتی (Contract futures) و قرارداد اختیار معامله (Contract Option) است. در یک قرارداد آتی که بین خریدار و فروشنده با واسطه‌گری شرکت‌های کارگزاری منعقد می‌گردد نوع کالای مورد معامله، تاریخی که کالا تحویل می‌شود، قیمت، مقدار، مشخصات کالا از قبیل نوع استاندارد، شاخص‌ها و … نوشته می‌شود.

در قراردادهای اختیار معامله (برگ اختیار معامله یک نوع اوراق بهادار است) دارنده آن حق دارد، کالا یا اوراق بهادار خاصی (مثل سهم شرکت‌ها ) را ظرف مدت معینی به قیمت توافقی، معامله کند. برگهای اختیار معامله به دو دسته تقسیم می‌شوند:

برگ اختیار خرید:

دارنده این برگ، حق دارد کالا یا سهام شرکتی را به قیمتی مشخص در تاریخ معینی بخرد.

برگ اختیار فروش:

دارنده این برگ، حق دارد کالا یا سهام شرکتی را به قیمتی مشخص در تاریخ معینی بفروشد. البته در یک بورس کالایی نوظهور و یا شرایط خاص کالا می‌توان به صورت حراج حضوری و معاملات نقدی مبادله کالا را انجام داد .

بورس کالا چه منافعی را به دنبال دارد؟

• شفافیت بازار: منظور شفافیت اطلاعات قیمت در بازار است. تصحیح ساختار بازار، منظور استفاده از بازار رقابتی است.
• استاندارد کردن: افزایش کیفیت کالاهای کشاورزی
• برخورداری تولیدکنندگان و تجار کالاهای کشاورزی از مزایای مرتب بر قوانین و مقررات حاکم بر بورس
• افزایش کارآیی بازاریابی یا بهبود شبکه توزیع و کاهش حاشیه بازاریابی
• تغییر الگوی کشت و افزایش توان تولیدی و توان صادراتی
• افزایش اشتغال در بخش کشاورزی

گروه‌های بهره‌مند از بورس

استفاده از بورس در انحصار گروهی خاص در جامعه نمی‌باشد تمام افراد می‌توانند به طور مستقیم یا غیر مستقیم از بورس استفاده نمایند، گروه‌های اجتماعی که در بورس فعالیت دارند عبارتند از:

• تولیدکنندگان
• کارگزاران
• صاحبان صنایع فرآوری و تبدیل
• تجار
• مبادله‌گران تضمینی
• دلالان و واسطه‌ها
• بازارسازان
• اشخاص عادی و کسانی که مایلند پس‌اندازهای خود را در این بازار به کار اندازند.

ساختار بورس

بورس زیر نظر نهاد واحد نظارتی که معمولا سیاست‌های آن توسط بالاترین مراجع ذیربط دولتی درهر کشوراعمال می‌گردد که با حضور و مشارکت فعال بخش خصوصی ایجاد می‌شود و اتاق پایاپای که تضمین و تسویه قراردادها را بر عهده دارد از جمله مهم‌ترین بخش‌های آن محسوب می‌شود.

فعالیت می‌کند علاوه برآن واحد نظارت داخلی (در داخل بورس) هیات بازرسین و داوری ارکان اصلی ساختار بورس را تشکیل می‌دهند.

بورس‌های کالایی در جهان

سابقه مدرن‌ترین بورس کالای جهان به محصول برنج در اوساکای ژاپن در قرن ۱۷ بر می‌گردد؛ همچنانکه از منابع موثق مدرنترین بورس کالا به مبادلات آتی نقل می‌کنند.

آپشن و فیوچر نیز در آمستردام هلند در قرن ۱۷ استفاده می‌شده است. بهر حال در جهان امروزی مبادلات آتی با یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر تبدیل شده است و اکنون بورس‌های بزرگی در بیش از ۲۰ کشور جهان مشاهده می‌شود.

کشورهای همچون آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه، ژاپن، جمهوری کره، برزیل، استرالیا و سنگاپور و بسیاری که از کشورهای در حال توسعه دارای بورس کالا هستند و این روند در یک دهه گذشته شدت بیشتری گرفته است.

در سال ۲۰۰۰ میلادی، نزدیک به ۲ ابزارهای داد و ستد میلیارد قرارداد از نوع آپش و فیوچیر در بورس‌های کالایی سراسر جهان مبادله شده است نسبت به سال ۱۹۹۹ حدود ۱۶ درصد افزایش نشان می‌دهد.

برنامه‌های در دست اقدام بانک

اهم طرح‌های در دست اجرا و در حال مطالعه این بانک عبارتند از:

• تلاش در جهت فرهنگ‌سازی و آشنایی فعالان بخش کشاورزی با مقوله بورس
• تلاش در جهت فراگیر شدن بورس کشاورزی در سراسر کشور (گسترش جغرافیایی) و امکان حضور همه گروه‌های بهره‌مند از طریق شبکه گسترده شعب بانک
• تلاش در جهت جاری شدن مزایای بورس در تمامی سطوح و لایه‌های فعالان بازار و بازیگران عرصه تولید، توزیع و مصرف و تحقق اهداف اصلی بورس کشاورزی
• اعطای خطوط اعتباری به کارگزاران در جهت بازسازی در بورس کشاورزی
• تلاش برای گسترش موضوعی بورس و پذیرش تولیدات یا محصولات سایر زیر بخش کشاورزی در بورس
• روشهای تامین مالی خرد برای بهره‌برداران کوچک و برقراری امکاناتی جهت حضور این قشر عظیم از جامعه بهره‌برداران چند میلیونی بخش کشاورزی با استفاده از ابزارهای متعدد نظیر تبدیل کردن قرارداد تسهیلات اعطایی سلف به کشاورزان به معاملات بورسی
• تلاش برای حضور مشتریان این بانک در بورس کشاورزی که زمینه فعالیت‌شان کالای بورسی است و برقراری امتیازات و تشویق‌های خاص برای این گروه

تاریخچه بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۴۶ تاسیس گردید.

این سازمان از پانزدهم بهمن ماه آن سال فعالیت خود را با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد.

در پی آن شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی واوراق قرضه عباس آباد به بورس تهران راه یافتند.

اعطای معافیت های مالیاتی شرکتها و موسسه های پذیرفته شده در بورس در ایجاد انگیزه برای عرضه سهام آنها نقش مهمی داشته است.

طی ۱۱ سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران تعداد شرکتها و بانکها و شرکتهای بیمه پذیرفته شده از ۶ بنگاه اقتصادی با ۲/۶ میلیارد ریال سرمایه در سال ۱۳۴۶ به ۱۰۵ بنگاه با بیش از ۲۳۰ میلیارد ریال درسال ۵۷ افزایش یافت. همچنین ارزش مبادلات در بورس از ۱۵ میلیون ریال در سال ۱۳۴۶ به بیش از ۱۵۰ میلیارد ریال سرمایه در سال۱۳۵۷افزایش یافت.

در سالهای پس از انقلاب اسلامی وتا پیش از نخستین برنامه پنج سال توسعه اقتصادی ، دگرگونی های چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادارتهران را نیز در بر گرفت . نخستین رویداد ، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک ها در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۵۸ توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن بانک های تجاری و تخصصی کشور در چهار چوب ۹ بانک شامل ۶ بانک تجاری و۳ بانک تخصصی ادغام و ملی شدند.

چندی بعد و در پی آن شرکتهای بیمه نیز در یکدیگر ادغام گردیدند وبه مالکیت دولتی در آمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیر ۱۳۵۸ باعث گردید تعداد زیادی از بنگاه های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند.

به گونه ای که تعداد آنها از ۱۰۵ شرکت و موسسه اقتصادی در سال ۱۳۵۷ به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ کاهش یافت.

بدین ترتیب در طی این سالها بورس و اوراق بهادار دوران فترت خود را آغاز کرد که تا پایان سال ۱۳۶۷ادامه یافت.

از سال ۱۳۶۸، در چهارچوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان زمینه ای برای اجرای سیاست خصوصی سازی، مورد توجه قرار گرفت.

بر این اساس ابزارهای داد و ستد سیاست گذاران در نظر دارند بورس اوراق بهادار با انتقال پارهای از وظایف تصدی های دولتی به بخش خصوصی، جذب نقدینگی و گرد آوری منابع پس اندازی پراکنده و هدایت آن به سوی مصارف سرمایه گذاری، در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش موثر بخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیتهای اقتصادی نقش مهم و اساسی داشته باشد.

در هر حال، گرایش ابزارهای داد و ستد سیاست گذاری های کلان اقتصادی به استفاده از ساز و کار بورس ، افزایش چشمگیر شمار شرکتهای پذیرفته شده و افزایش حجم فعالیت بورس تهران را در بر داشت که بر این اساس طی سال های ۱۳۶۷ تا نیمه اول سال جاری تعداد بنگاه های اقتصادی پذیرفته در بورس تهران از ۵۶ شرکت به ۳۲۵ شرکت افزایش یافت .شرکتهای پذیرفته شده و شرکتهای فعال در بورس به دو دسته تقسیم می شوند:

1. شرکت های تولیدی
2. شرکت های سرمایه گذاری

شرکت های تولیدی معمولا به تولید کالای خاصی مبادرت می ورزند و در گروه صنایع فعال در بورس قرار می گیرند و در سازمان بورس با نام شرکت و کد خاص خود، مشخص می شوند.

اما شرکتهای سرمایه گذاری شرکت هایی هستند که به عنوان واسطه های مالی فعالیت میکنند. که این گونه شرکت ها یا فعالیت تولیدی ندارند ویا فعالیت آنها به گونه ای است که با کمک های مالی از طریق خرید سهام شرکت های تولیدی و صنعتی و یا مجموعه ای از آنها به تولید و سرمایه گذاری این شرکت ها مبادرت می نمایند که بر این اساس در حال حاضر شرکت های سرمایه گذاری فعال در بورس ۱۹ شرکت است و شرکت های تولیدی ۲۹۸ شرکت می باشند.

همچنین اکنون زمینه های لازم برای حضور شرکت های خدماتی نیز در بورس فراهم شده است.

۵ نکته مهم در بازار بورس

برای سرمایه گذاری در بورس توجه به برخی نکات می تواند مفید باشد و مارا در رسیدن به اهدافمان یاری دهد.

موارد زیر از جمله نکات مهمی هستند که برخی از آنها از اصول مهم و پایه ای سرمایه گذاری در این حیطه اند:

انتخاب صنعت برتر:

در میان صنایع مختلف صنایعی هستند که میانگین بازده آنها از میانگین بازده بازار بیشتر است.
پس چرا آنها را انتخاب نکنید؟!

انتخاب شرکت برتر:

پس از گزینش صنعت برتر حالا به سراغ شرکتهایی بروید که بازده آنها از میانگین بازده صنعت بالاتر است(منظور از بازده، کلیه سودهای منتفع از شرکت اعم از EPS، اختلاف قیمت، سهام جایزه و… در یک مدت معین می باشد).

میزان نقد شوندگی:

هیچگاه سهمی نخرید که در فروش آن دچار مشکل شوید.

نقد شوندگی عامل بسیار مهمی است که هرگز نباید مورد غفلت قرار گیرد. این فاکتور متاثر از پارامترهایی مثل حجم معاملات شرکت، تعداد سهام معامله شده، دفعات معامله، تعداد خریدار و… می باشد. نقد شوندگی به صورت رتبه ای مطرح می شود و رتبه ۱ به معنای بالاترین میزان نقد شوندگی است و رتبه های ۲ و ۳ و ۴ و ….. به ترتیب نقد شوندگی کمتری دارند.

برخی از افراد تا رتبه ۱۰۰ را قابل قبول می دانند. بعضی ها بیشتر از ۵۰ نمی روند و عده ای هم به بیشتر از ۲۰ رضایت نمی دهند. به هرحال بسته به استراتژی و هدف سرمایه گذاری تان، ملاکی را برای خودتان قرار دهید.

لازم به ذکر است که رتبه نقد شوندگی در یک محدوده زمانی قابل محاسبه است مثلا یکساله، شش ماهه، یکماهه و… اما در بیشتر موارد از نقد شوندگی ۳ ماهه استفاده می شود.

میزان سهام در دست سهامداران عمده:

هر چه این میزان کمتر باشد و سهم یک شرکت بیشتر در دست مردم و سهامداران جز باشد، بهتر است.

چرا که در اینجا عرضه و تقاضای و اقعی است که میزان قیمت را تعیین می کند. در صورتیکه قسمت اعظمی از سهام یک شرکت در دست سهامداران عمده باشد به همان نسبت آنها می توانند کنترل بیشتری را بر آن سهم اعمال کنند. و در این بین سهامدار جز است که ضرر می کند.

اخبار اقتصادی-سیاسی:

همواره به اخبار داخلی و خارجی توجه داشته باشید.

فکر نمی کنم روزانه ۱۵ دقیقه گوش دادن به اخبار یا مطالعه روزنامه ها وقت زیادی بگیرد اما کمک بزرگی به شما خواهد کرد تا بتوانید در برخی موارد روند بازار را پیش بینی کنید و همینطور صنایع خاصی را مورد توجه قرار دهید.

بنیانگذار بورس ایران که بود؟

بورس اوراق بهادار تهران، بازاری است که در آن اوراق بهادار توسط کارگزاران یا معامله‌گران براساس قانون داد و ستد می‌شود. بورس اوراق بهادار به شکل شرکت سهامی عام تاسیس شده و اداره می‌شود. اگر بخواهیم در مورد بنیانگذار بورس ایران صحبت کنیم، باید از کارشناسان هلندی و بلژیکی بگوییم که در سال 1315 برای بررسی شرایط و اقدام برای تهیه و وضع مقررات و قوانین به ایران آمدند. مطالعات این دو کارشناس با شروع جنگ جهانی دوم متوقف شد. در سال 1332، وظیفه‌ی تاسیس بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی داده شد. این کارشناس بلژیکی به نام وان لوترفلد برای تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران تحقیقاتی انجام داد و طرح قانونی و اساسنامه‌ی لازم برای تشکیل بورس اوراق بهادار را تهیه کرد اما به علت جنگ جهانی دوم روند تاسیس بورس متوقف شد.

در سال 1345 این گروه انتخابی پس از دوازده سال تحقیق و تفحص، قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار در تهران را حاضر کردند. در اردیبهشت سال 1345 لایحه‌ی تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس شورای ملی تصویب شد و پانزدهم بهمن سال 1346 با وارد شدن سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس، بورس اوراق بهادار تهران رسما شروع به کار کرد. بورس اوراق بهادار تهران با چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعت و معدن که بزرگ‌ترین واحد تولیدی اقتصادی آن زمان محسوب می‌شد اولین فعالیت خود را شروع کرد. ساختمان قدیم بورس تهران در خیابان حافظ واقع بود اما هم اکنون ساختمان جدید بورس تهران به سعادت آباد منتقل شده است.

لوگوی بورس اوراق بهادار تهران الهام گرفته شده از یک نشان برنجی دوره‌ی هخامنشیان است. این نشان برنجی در استان لرستان پیدا شده است. در این لوگو چهار انسان درون یک دایره قرار گرفته‌اند که دست در دست هم هستند و دایره‌ی دور آن ها نشان دهنده‌ی دنیا است. طبق افسانه های قدیمی ایرانی این جهان بر روی ساخ دو گاو قرار گرفته است که این نشان دهنده ی ثروت و سود است. این نشان قدیمی مربوط به دوره‌ی هخامنشیان در حال حاضر، در موزه‌ی لوور پاریس است.

نگاهی کوتاه بر ابزارهای داد و ستد سابقه‌ی بورس در ایران

از سال 1346 تا سال 1357 شرکت‌ها و موسسه‌های قبول شده در بورس اوراق بهادار تهران با سرمایه‌ی 2/6 میلیارد ریال به 142 شرکت با 308 میلیارد ریال سرمایه افزایش پیدا کرد. بعد از انقلاب اسلامی، تعداد شرکت‌های قبول شده کاهش یافت و علت این مسئله این بود که بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی به تملک دولت در آمد. در آن زمان بانک‌ها، بیمه و برخی دیگر از صنایع به علت ملی شدن از بورس خارج شدند. یکی از مهم‌ترین اتفاقات بورس ایران رکود شدید آن در طی سال‌های جنگ تحمیلی ایران و عراق بود که در تاریخ بورس ایران اهمیت بسیار زیادی دارد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به منظور مبارزه با سرمایه‌داری تلاش‌هایی صورت گرفت که همه‌ی این تلاش‌ها ابزارهای داد و ستد بی‌سرانجام بود. پس از تمام شدن جنگ تحمیلی ایران و عراق در سال 1367 قانون بودجه فعالیت در بورس اوراق بهادار را دوباره شروع کرد و تعداد شرکت‌های فعال به 249 رسید.

برای بررسی دقیق وضعیت بورس ایران لازم است بورس‌هایی که در حال حاضر فعال هستند را بررسی کنیم. در حال حاضر چهار بورس تحت نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت دارند که عبارتند از:

1.سهام شرکت‌ها و دیگر اوراق بهادار مثل اوراق مشارکت خرید و فروش که تحت نظر بورس اوراق بهادار تهران است.

2.سهام شرکت‌هایی که به خاطر دلایلی در بورس اوراق بهادار تهران مورد قبول واقع نمی‌شوند در فرابورس ایران داد و ستد می‌شوند.

3.بورس کالای ایران که کالاهای مختلف مثل محصولات کشاورزی، انواع فلزات و قراردادهای سکه در آن خرید و فروش می‌شود.

4.آخرین مورد، بورس انرژی است که تازه تاسیس است و حامل‌های انرژی در آن مبادله می‌شود و به دلیل مبادله‌ی حامل‌های انرژی با محوریت برق از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

ساختار بورس ایران به چه صورت است؟

شورای بورس و اوراق بهادار در بالاترین رده قرار دارد و تمام سیاست‌های مربوط به بورس، استراتژی‌های بازار و نظارت بر بازار بورس ایران به عهده‌ی شورای بورس و اوراق بهادار است. وزیر اقتصاد مسئولیت ریاست شورای بورس اوراق بهادار تهران را نیز به عهده دارد. اعضای دیگر ساختار بورس عبارت است از: وزیر تجارت، رییس بانک مرکزی، مدیر عامل اتاق بازرگانی، دادستان کل، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، نمایندگان انجمن‌های فعال، یک نماینده برای هر بورس کالا و سه کارشناس مالی که از طریق وزیر اقتصاد درخواست می‌شود. هر یک از افراد نام برده شده وظایف مشخصی را در سیستم اداره‌ی بورس و اوراق بهادار به عهده دارند. علاوه براین هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار نیز باید توسط شورای بورس و اوراق بهادار تعیین شود.

معاملات سهام در بورس تهران شنبه تا چهارشنبه به جز روزهای تعطیل رسمی از ساعت 9 صبح آغاز می‌شود و در ساعت 12:30 پایان می‌یابد. معاملات در نشست معاملاتی و در تالارهای معاملات صورت می‌گیرد. معاملات سهام تنها از طریق سامانه بورس انجام می‌شود و سهامداران، خارج از سیستم نمی‌توانند اوراق بهادار را خرید و فروش کنند.

از زمان آغاز به فعالیت بورس اوراق بهادار تهران تا کنون، همه فعالیت‌های ابزارهای داد و ستد ابزارهای داد و ستد آن را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد که در هر یک از این دوره‌ها اتفاقات و رویدادهای مختلفی صورت گرفته است. دوره‌ی اول از سال 1346 تا سال 1357 در نظر گرفته می‌شود که در واقع آغاز فعالیت‌های بورسی بود که معافیت مالیاتی برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس باعث تشویق شرکت‌ها به عرضه کردن سهام خود به بورس اوراق بهادار می‌شد.

‎ دوره‌ی دوم از سال 1358 تا سال 1367 در نظر گرفته می‌شود که از اواخر سال 57 با به وجود آمدن اعتصاب‌ها وتعطیلی واحدهای تولیدی به دلیل کم شدن اعتماد به دولت و وضعیت مالی شرکت‌ها انجام معاملات کاهش یافت و بروس ایران به حالت نیمه تعطیل درآمد.

دوره‌ی سوم از سال 1368 تا سال 1383 است که بورس ایران در این دوره تحولات بسیار زیادی پیدا کرد و سیر اتفاقات مختلف به رونق گرفتن بازار بورس منتهی شد.

دوره‌ی چهارم فعالیت بورس که از سال 1384 تا به امروز است نیز شامل اتفاقات و وقایع مختلفی است که تشکیل شورای عالی بورس و اوراق بهادار از مهم‌ترین وقایع این دوره است.

سخن پایانی

مباحث تاریخی و سوالات پایه‌ای مثل بورس چیست، بنیانگذار بورس ایران کیست و گذشته معاملات به چه شکلی بوده است، می‌تواند اطلاعات خوبی باشد، ولی برای بهره بردن از این بازار به عنوان بازاری مولد برای سرمایه‌گذاری به شناخت انواع تحلیل‌ها و رصد لحظه‌ای اخبار نیاز است. در اکثر کشورها، مردم راهکارهای غیرمستقیم سرمایه‌گذاری را انتخاب می‌کنند تا فرد یا تیم حرفه‌ای مدیریت دارایی آنها را به عهده بگیرد.