تجارت الکترونیکی چیست

آینده تجارت الکترونیک

تجارت الکترونیک چیست ؟ انواع تجارت الکترونیک کدامند

تجارت الکترونیک فرایند خرید، فروش یا تبادل محصولات، خدمات و اطلاعات از طریق شبکه‌های کامپیوتری و اینترنت است در واقع مبادله پول با کالا و خدمات می باشد و هرگونه داد و ستد و خرید و فروش را در بر می گیرد که اگر این مبادله در بستر اینترنت بصورت الکترونیکی صورت گیرد، تجارت الکترونیک شکل گرفته است. پردازش و انتقال الکترونیک داده‌ها شامل: متن، صدا و تصویر است و فعالیتهای گوناگونی از قبیل مبادله الکترونیک کالاها و خدمات و تحویل فوری مطالب دیجیتال و انتقال الکترونیک را شامل می‌شود.

تجارت الکترونیک (EC)

تجارت الکترونیک، به معنیِ انجام معاملات تجاری، از طریق ابزارهای الکترونیکی مانند اینترنت، تلفن، تلویزیون و کامپیوتر است. تجارت الکترونیک، برای نخستین بار در دهه‌ی ۱۹۶۰ و از طریق یک مبادله‌ی الکترونیکی داده‌ها (EDI) بر روی شبکه‌های ارزش افزوده (VANs) معرفی شد و با افزایش دسترسی به اینترنت و ظهور فروشندگان آنلاینِ محبوب در دهه‌ی ۱۹۹۰ و اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰، رشد کرد. برای نمونه، وب‌سایت آمازون، کار خود را در سال ۱۹۹۵ به عنوان کسب‌و‌کار حمل‌و‌نقل کتاب شروع کرد. یا وب‌سایت EBay که امکان خرید و فروش آنلاین میان مصرف‌کنندگان را فراهم می‌کند، در سال ۱۹۹۵ مزایده‌های آنلاین را به جهان معرفی کرد و در سال ۱۹۹۷ و با استقبال شدید از عروسک‌های Beanie Babies، شهرت و محبوبیت بسیار زیادی یافت. با افزایش تعداد کاربران اینترنتی، بسیاری بر این باورند که به زودی تجارت الکترونیک به روش اصلی انجام معاملات تجاری مبدل می‌شود.

تجارت الکترونیک نیز، مانند هر تکنولوژی دیجیتالی یا بازار خرید دیگری که بر مصرف‌کننده‌ استوار است، در طول سال‌ها تکامل یافته است. با محبوب‌تر شدن دستگاه‌های تلفن همراه، تجارت گوشی همراه نیز بازار مختص خود را پیدا کرده است. با ظهور سایت‌هایی مانند فیس‌بوک و پینترست (Pinterest)، شبکه‌های اجتماعی به محرک مهمی برای تجارت الکترونیک مبدل شده‌اند. برای نمونه، بر اساس Paymill، از سال ۲۰۱۴، در فروش‌های انجام شده بر روی پلت‌فرمِ تجارت الکترونیکِ Shopify ، که به دلیل تبلیغات موجود بر روی شبکه‌های اجتماعی بوده است، در ۸۵ درصد موارد خریداران با استفاده از تبلیغات موجود بر روی فیس‌بوک به این پلت‌فرم هدایت شده‌اند.

دسته‌بندی‌های تجارت الکترونیک

در تجارت الکترونیک نیز مانند تجارت سنتی، چهار دسته‌بندی وجود دارد که عبارتند از: B2B، B2C، C2B و C2C.

B2B (تجارت به تجارت)

شامل شرکت‌هایی است که با یکدیگر تجارت انجام می‌دهند. برای مثال، تولیدکنندگانی که محصول خود را به توزیع‌کنندگان می‌فروشند و عمده‌فروشانی که محصولاتی را به خرده‌فروشان می‌فروشند.

B2C (تجارت به مصرف‌کننده)

شامل تجارت‌هایی است که از طریق فروشگاه‌های اینترنتی و بدون نیاز به هر گونه تعامل با انسان، کالاهایی را به عموم مردم می‌فروشند. این همان تصوری است که بیشتر مردم از «تجارت الکترونیک» دارند. برای نمونه می‌توان به فروشگاه اینترنتی آمازون اشاره کرد.

C2B (مصرف‌کننده به تجارت)

در تجارت الکترونیک C2B، مصرف‌کنندگان پروژه‌ای با بودجه‌ای مشخص‌شده را به صورت آنلاین ارسال می‌کنند و شرکت‌ها برای انجام آن پروژه، پیشنهاد قیمت می‌دهند. سپس مصرف‌کننده پیشنهادهای قیمت را بررسی می‌کند و شرکت مورد نظر خود را انتخاب می‌کند. وب‌سایت Elance نمونه‌ای از این نوع تجارت الکترونیک است.

C2C (مصرف‌کننده به مصرف‌کننده)

این نوع تجارت، در تبلیغات دسته‌بندی‌شده‌ی آنلاین، انجمن‌ها یا بازارهایی انجام می‌شود که در آن افراد می‌توانند با یکدیگر، کالا خرید و فروش کنند. Craigslist، eBay و Etsy نمونه‌هایی از این نوع تجارت الکترونیک هستند.

محدودیتهای تجارت الکترونیک (تکنولوژیک)

• فقدان استانداردهای جهانی برای تعیین کیفیت امنیت و اعتماد
• پهنای باند موجود برای ارتباطات سیار بخصوص برای تجارت سیار کافی نیست
• ابزارهای ساخت نرم افزار هنوز در حال رشد و تکامل هستند
• کپارچه سازی اینترنت و نرم افزار تجارت الکترونیک با برخی از برنامه های کاربردی و پایگاههای داده موجود بسیار مشکل است
• علاوه بر سرورهای شبکه به سرورهای خاص وب نیز نیاز است
• دسترسی به اینترنت هنوز گران و یا ناکارآمد است
• سفارش گیری به مقیاس بالا در مدل B2C نیاز به انبارهای خاص و خودکار سازی شده دارد

محدودیتهای تجارت الکترونیک (غیر تکنولوژیک)

• نگرانی های امنیتی در مورد اطلاعات محرمانه از سوی مشتریان
• عدم اطمینان به تجارت الکترونیکی و فروشندگان نا آشنا
• مسائل حقوقی و دولتی از جمله پرداخت مالیات هنوز حل نشده است
• برخی مزایای آن مثلا در زمینه تبلیغات هنوز ناشناخته است
• قابل لمس نبودن کالا
• عدم اطمینان برخی افراد به معاملاتی که از کاغذ استفاده نمیکند
• در برخی موارد تعداد فروشندگان و خریدارانی که برای یک معامله سودآور تجارت الکترونیک نیاز است کافی نمی باشد
• کلاهبرداری آنلاین رو به افزایش است
• بدلیل شکست سایتهای متعدد نمی توان براحتی اعتماد مشتریان را جلب کرد

تجارت الکترونیک و بازاریابی الکترونیکی، انواع تجارت الکترونیک، محدودیتهای تجارت الکترونیک

تعریف تجارت الکترونیک و انواع آن

در دهه اخير جهان با انقلابی تحت عنوان تجارت الکترونیک روبه رو بوده است که آن را قوی‌تر از انقلاب صنعتی معرفی کرده‌اند. تجارت الکترونيک که با هدف برچيده کردن اسناد و مدارک کاغذی و بروکراسی‌های پيچيده‌ اداری و اقتصادی در حال گسترش روزافزون می‌باشد. تجارت الکترونيک در زمينه‌های مختلف فعاليت‌های بازرگانی نفوذ کرده و از معاملات الکترونيکی ميان خريداران خرد و بازرگانان و مراکز اطلاع ‌رسانی و انجمن‌های مجازی گرفته تا مبادلات ميان دولت‌ها و ملت‌ها گسترش يافته است.

همه اين موارد باعث شده تا اين مبحث به عنوان مهمترين مسئله و دانش روز دنیا مطرح شود و دغدغه بنيادين کشورهای توسعه نيافته يا در حال توسعه باشد؛ چرا که اين گونه کشورها می‌دانند با کوتاهی در زمينه تجارت الکترونیک، به زودی به طور کامل از ميدان تجارت جهانی کنار گذاشته خواهند شد.

در قسمت اول این سری مقالات قصد داریم شما را به تعاریف پایه تجارت الکترونیک آشنا کنیم و برخی از مزیت‌های این سیستم در مقایسه با روش‌های سنتی را بررسی کنیم. لطفا تا انتها با زیبال همراه باشید.

تعريف تجارت الکترونيک

E-business می‌تواند به عنوان استفاده از اينترنت برای شبکه‌سازی و تقويت فرآيندهای کسب و کار، ارتباط سازمانی و همکاری در يک شرکت و با مشتريان، تأمين‌کنندگان و ديگر سهامداران تعريف گردد.

E-business از اينترنت، اينترانت، اکسترانت و ديگر شبکه‌ها برای حمايت از فرآيندهای کسب و کار خود استفاده می‌کند. ليکن E-business توصيف کننده فرآيند خريد و فروش، انتقال يا تبادل محصولات و خدمات يا اطلاعات از طريق شبکه‌های رايانه‌ای از جمله اينترنت می‌باشد.

توسعه اقتصاد جديد

همراه با به وجود آمدن فناوری‌های مختلف، اصطلاحی نوین به نام «اقتصاد جديد» خلق شده است که براساس ابتکار در خلق و تقسيم دانش نوآوری و خلاقيت به کارگيری فناوری اطلاعات برای توسعه فروش محصولات و خدمات جديد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انواع تجارت‌ الکترونيک و صنايع مرتبط

E-business در گستره فعاليت‌های متقابل شده، متغير است. زنجيره تأمين يکپارچه بسياری از صنايع، از طريق توسعه اينترنت و فناوري‌های مرتبط تغيير شکل يافته است و برخی سازمان‌ها از طريق فراهم‌ سازی خدمات E-business در زنجيره تأمين يا در بخش‌هايی از زنجيره تأمين مانند تدارکات الکترونيکي، لجستيک، سفارش‌دهی پرداخت‌ها و توزيع در فعاليت‌های «سازمان با سازمان» (B2B) تخصص يافته‌اند.

E-business همچنين شامل سازمانی از پلتفرم‌های همکاری است که به سازمان‌های مختلف، اجازه تسهيم اطلاعات و دانش برای منافع مشترک را می‌دهد. يعنی اگر سازمانی قصد داشته باشد سازمان‌های متفاوتی را به منظور خريد و فروش محصولات و خدمات، فراهم سازی خدمات و حمايت از کسب و کارهای آنلاين کنار هم بیاورد، می‌تواند تمام این کارها را در بستر ایجاد شده توسط کسب و کار الکترونیکی پدید بیاورد. انواع سطوح بالاتر E-business آن‌هايی هستند که محصولات يا خدمات را به مشتريان می‌فروشند. بخش ارتباط سازمان با مشتري (B2C) بالاترين تعداد شرکت‌کنندگان را به همراه برخی از موفق‌ترين تعاملات مانند شرکت e-bay و Amazon را جذب نموده است.

تاريخچه‌ تجارت الکترونيکی

تجارت الکترونيک به معنای تبادل کالا يا خدمات از طريق ارتباط الکترونيکی است. بيش از۴۰ سال است که تجارت الکترونيکی به وجود آمده اما آشنايي عموم مردم با اين مفهوم به دو دهه اخير باز می‌گردد. به صورت کلی دوگونه اساسی تجارت الکترونيکی وجود دارد:

1. B2C که دراین روش، شرکت‌ها به تجارت با تهيه کنندگان و توزيع کنندگان و ساير شرکا می‌پردازند.
2. B2b در چنین حالتی شرکت‌ها، کالا يا خدمات خود را به مصرف‌کنندگان به صورت مستقیم می‌فروشند.

تاریخچه ورود کسب و کارهای آنلاین به زندگی روزمره انسان‌ها را می‌توان در ۴ مقطع زمانی مورد بررسی قرار داد:

پيش از سال ۱۹۹۵

برخی براين باورند که ماهیت کلی تجارت الکترونيک با توسعه داده‌های الکترونيکی که قالبی استاندارد برای تبادل اسناد تجاری از يک کامپيوتر به کامپيوتری ديگر بود، ایجاد شد. تبادل داده‌های الکترونيکی در اواسط دهه ۱۹۷۰ توسط کميته تأييد استانداردهای نمايندگان صنايع به رسميت شناخته شد و در طول دهه‌های ۷۰ و ۸۰ شرکت‌های بيشتری شروع به تطبيق با سيستم تبادل داده الکترونيکی کردند. تبادل داده الکترونيکی به عنوان نسل اول تجارت الکترونيک به شرکت‌ها اجازه تبادل اطلاعات، دريافت سفارش و انتقال الکترونيکی وجوه از طريق کامپيوترها را داد.

با اين حال گسترش تبادل داده‌های الکترونيکی بسیار آهسته بود. تا پايان دهه ۸۰ اينترنت هنوز طبيعت غيرتجاری خود را حفظ کرده بود. توسعه رابط کاربر گرافيکی و قابليت ناوبری وب در سرتاسر جهان، نوع استفاده از اينترنت را تغيير داد. با اين حال شايد مهمترين نقطه عطف در سال ۱۹۹۱ بود زمانی که شبکه زيرساخت علوم ملی تصميم گرفت تا محدوديت استفاده تجاری از شبکه را بردارد. این تصمیم باعث گردید تا فرصت‌هایی برای تجارت الکترونيکی ایجاد شود.

۱۹۹۵ تا ۱۹۹۹

در اواسط دهه ۹۰ به تدريج کاربرد تجاری از اينترنت به الگوی غالب استفاده از آن تبديل شد. ورود اصطلاح تجارت الکترونيک به فرهنگ عموم نشانگر توسعه سريع کاربرد تجاری اينترنت است. همچنين در سال ۱۹۹۵ آمازون بزرگترين کتاب فروشي آنلاين بنيانگذاری شد و تنها يک سال بعد به يک بنگاه تجاری چند ميليون دلاری با پايگاه داده‌ای با بیش از ۱/۱ ميليون کتاب قابل جستجو با فیلترهای مختلف مانند عنوان، موضوع، کلمه کليدی و … تبديل شد. در سال ۹۶ شرکت دل شروع به فروش مستقيم کامپيوترهای شخصي از طريق اينترنت کرد. در سال ۱۹۹۷ دامنه تجاری دات کام، به عنوان پراستفاده‌ترين دامنه جايگزين دامنه‌های آموزشي گشت اينترنت به فناوری با بيشترين رشد در تاريخ اقتصادی بدل گشت.

۲۰۰۰ و ۲۰۰۱

استقبال طلايی اواخر دهه ۹۰ از تجارت الکترونيک به حباب دات کام معروف شد. حبابي که جهان در سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱ شاهد از بین رفتن آن بود.

بعد از سال ۲۰۰۱

تجارت الکترونيک بعد از بحران نيز به رشد خود ادامه داد و برخی از شرکت‌های اينترنتی بازمانده از بحران سالهای ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱ به موفقيت شايان توجهي دست يافتند. به عنوان نمونه، آمازون بالاترين امتياز رضايت مشتری در طول تاريخ صنعت خرده فروشی را بدست آورد. ای بی (e-bay) در فروش ماشين های دست دوم که در نگاه اول برای معاملات آنلاین مورد نامناسبی به نظر می‌رسيد، فروش قابل توجهی به دست آورد. ميزان تخمين کل فروش تجارت الکترونيک در سال ۲۰۰۲، ۶/۴۵ و در سال ۲۰۰۳ به ۹/۵۴ ميليارد دلار رسيد و تا امروز نيز اين روند پابرجاست.

سازمان يا مشتری (B2C)

بازار B2C يکی از برجسته‌ترين بازارهای E-business بوده است که اين امر در اصل به دليل شهرت جهانی علامت تجاری شرکت‌هايی مانند e-bay ,Amazon در ميان ديگر شرکت‌ها می‌باشد.

از اواسط دهه ۹۰، رشد عظیمی در تعداد شرکت‌های تأسيس شده برای بهره‌گيری از فضای E-Marketplace در حال توسعه (يا به اصطلاح شرکت‌های دات کام) وجود داشته است. افزايش متناوب جهانی استفاده از اينترنت، علاقه جامعه تجاری را نیز به خود جلب نمود. اولين وب سايت‌های کسب و کار آنلاین در سال ۱۹۹۴ پديدار گرديده و خيلی زود بر روی وب فراگير شدند. صنايع اطلاعاتی و بخصوص صنعت رسانه در استفاده از وب برای بازاريابی و فروش محصولات خود سريع عمل نمودند. در اواسط دهه ۹۰ خرده‌فروش‌ها، توليدکندگان و توزيع‌کنندگان توسط چشم‌اندازهای کسب و کار در حال رشدی که استفاده از اينترنت می‌توانست فراهم کند، جذب شدند. دو عامل کليدی کسب و کار را به سمت اينترنت سوق داد:

اينترنت مکانيسمی‌ را به منظور تجاری سازی فوری محصولات و خدمات برای مشتريان بالقوه در يک مقياس جهانی فراهم کرده است.

هزينه حضور در اينترنت بسیار پايين است.

در پايان دهه ۹۰ مهاجرت شرکت‌ها به اينترنت به صدایی تبديل شد تا شرکت‌های بيشتری به اينترنت، به عنوان يک مسير سريع، ارزان و کارآمد برای کسب پول نگاه کنند. در اواخر دهه‌ ۹۰، نگرش مشترکی در رابطه با اينکه تنها سهام شرکت‌های دات کام به رشد ادامه می‌دهند، ايجاد شد. این امر موجب آن گردید که قيمت سهام اين شرکت‌ها به حدی افزايش يابد که ديگر شباهتی به ارزش واقعی آن نداشته باشد. در سال ۲۰۰۰ انديشه پوچ دات کام از هم پاشيد و بسياری از شرکت‌ها به سمت ورشکستگی رفتند.

از زمان افت صنعتی سال ۲۰۰۰ صنايع مرتبط با E-business و E-commerce يک بار ديگر رشد با سرعت موثری را نشان دادند اما اين بار شرکت‌ها با درک بيشتری از چگونگی عملکرد در محيط E-business وارد بازار شدند. از زمان تجاری سازی اينترنت در اواسط دهه ۱۹۹۰، مصرف‌کنندگان نيز دست خوش يک فرايند يادگيری شده و در مورد خريد آنلاين آگاه‌تر گرديدند و بازار B2C مجدداً شروع به کار کرده و خريد آنلاين، به کانال مهمی برای عادت‌های خريد مصرف‌کنندگان تبديل گرديده است.

(براي سازمان)

1. گسترش بازار سازمان‌ها به بازارهای ملی و بين‌المللی
2. کوتاه کردن کانال‌های بازاريابی و حتی حذف آن و در نتيجه توليد محصولات ارزان‌تر با سود بيشتر
3. کاهش هزينه‌های ارتباط از راه دور
4. کمک به شرکت‌های کوچک و نوپا برای رقابت با شرکت‌های شناخته شده‌تر

(براي مشتريان)

1. کاهش هزينه کالا و خدمات برای مشتريان به دليل امکان مقايسه سريع و بر خط قيمت‌ها با يکديگر
2. افزايش قدرت انتخاب مشتری
3. امکان خريد ۲۴ ساعت و هفت روز هفته (بدون محدوديت)
4. دسترسی مشتريان به اطلاعات مربوط به طور کامل
5. امکان کار و مطالعه برای افراد در منزل
6. امکان تعامل مشتريان در جوامع الکترونيکی B2C

آینده تجارت الکترونیک

در قسمت قبلی سری مقالات تجارت الکترونیک ، پس از ارائه یک تعریف اولیه از این بحث و چگونگی احاطه شدن بازار توسط کسب و کارهای آنلاین ، به بررسی انواع سرویس‌های موجود در تجارت الکترونیک پرداختیم و در ادامه نیز در خصوص مزایا استفاده از فروشگاه‌های آنلاین برای مشتریان سخن گفتیم. در این بخش قصد داریم با دید وسیع‌تری وارد این صنعت شویم و تاثیرات آن را بر جوامع مخالف بسنجیم.

تاثیرات تجارت الکترونیک(b2c)

تأثير تجارت الکترونیک B2C بر قيمت‌های داخلی يک کشور:

يکی از موانع دستيابی يک کشور به سهم خود در عرصه اقتصاد بين‌المللی، بالا بودن قيمت‌ نسبی کالاها و خدمات آن کشور می‌باشد. این مشکل بيشتر در يک اقتصاد بسته يا مبتنی بر روش‌های سنتی نمايان می‌شود. از اين رو کشورهایی با اقتصاد سنتی بايد به دنبال شرايطی برای تحول وضعيت اقتصادی خود باشند. يکی از مؤلفه‌هایی که در کاهش قيمت کالاها و خدمات اثر مستقيم دارد، ايجاد هماهنگی بين تأمين مواد اوليه و برنامه ‌ريزی برای توليد است. از آن جایی که در تجارت الکترونيکی B2C مديريت فروش و سفارش در قالب محيط الکترونيکی قرار می‌گيرد، بنابراين متناسب با تنظيم زمانی فروش می‌توان توليد را برنامه ‌ريزی کرد و بر طبق اين برنامه زمان‌بندی، به تأمين مواد اوليه و فروش کالا اقدام کرد.

آینده تجارت الکترونیک

همچنين از آن جایی که بازار را می‌توان به دقت بررسی کرد و با نقاط مصرف نيز ارتباط برقرار کرد، در چنين فرآيندی به کاهش هزينه‌ها به ويژه هزينه انبار داری روی آورد. علاوه بر این موارد تجارت الکترونيکی B2C موجب کاهش هزينه مبادلات و جستجو می‌شود. بنابراين تجارت الکترونيک B2C موجب کاهش قيمت‌های داخلی محصولات و خدمات در يک کشور می‌شود.

تأثير تجارت الکترونیکی B2C بر اشتغال يک کشور:

1. استفاده از تجارت الکترونيکی B2C خودکارسازی بخش‌های اقتصادی را به همراه دارد. برای ايجاد خودکارسازی نياز به نيروی متخصص می‌باشد. از اين لحاظ، تقاضا برای نيروی کار متخصص افزايش می‌يابد.
2. تجارت الکترونيکي B2C بطور کلی باعث افزايش خريد و همچنین موجب گردش پول بيشتر شده و از ميزان تورم و رکود اقتصادی کم می‌کند. وجود چنین شرايطی به بهبود چشمگیر نرخ بیکاری کمک فراوانی می‌کند.
3. استفاده از تجارت الکترونيکی B2C به علت کاهش هزينه‌ها و قيمت‌ها و در نهايت افزايش سود موجب ايجاد سرمايه‌گذاری‌های جديد می‌شود که به تبع آن، شغل‌های جديد نیز خلق می‌شوند.

تأثير تجارت الکترونیکی B2C بر رضايت مشتري:

ايجاد رقابت کامل با حضور تجارت الکترونيکی B2C موجب می‌شود با غيرشخصی شدن بازار و صفر شدن سود اقتصادی در بلند مدت، مصرف‌ کننده به بهترين شرايط دست يابد.

آینده تجارت الکترونیک

آينده صنعت تجارت الکترونیک B2C:

با توجه به مزايا و سود دهی اين صنعت، روز به روز به تعداد سرمايه‌گذارانی که تمایل به ورود به این بازار تجارت الکترونيک B2C را دارند، افزوده می گردد.

تجارت الکترونيک B2C موجب تجارت الکترونیکی چیست شده بازار به سمت رقابت سالم برود که يکی از ويژگی‌های آن، ورود و خروج راحت به اين بازار است. در نتيجه این موضوع، یک فضای رقابتی شديد در آينده‌ اين صنعت ايجاد خواهد شد که به موجب آن، شرکت‌هایی که قصد ورود به این بخش را دارند، نياز به مزيت‌های رقابتی معقول برای ادامه حیات در حوزه کسب و کار خود خواهند بود.

ساده کردن محتوا يا ايجاد محتوایی خلاقانه و ايجاد دسترسی آسان يا ايجاد فضایی برای تبادل نظرات مشتريان، از جمله مزيت‌های رقابتی خواهد بود که در آينده نه چندان دوری، بيشتر از قبل مورد توجه قرار خواهد گرفت. البته نظر اندرو يودرين در اين زمينه اين است که طی سال‌های آينده، ساخت و پخش تبليغ‌های تأثيرگذار و جذاب، حياتی خواهند شد. او همچنان می‌گوید:

به دست آوردن توجه برای برندها سخت و پرهزينه است اما استفاده از محتوای جذاب و خلاقانه و احساسی در تبليغ، اين راه را ساده‌تر می‌کند. اين روزها بيشتر برندهای بزرگ از اين راهکار استفاده می‌کنند اما انتظار می‌رود در ۱۰ سال آينده، برندهای کوچک‌تر نيز به اين عمل روی آورند.

البته نمی‌توان از تأثيرات تکنولوژی نيز چشم ‌پوشی کرد. برای مثال استفاده از موبايل در ۵ سال گذشته شاهد يک انفجار بوده اما هنوز يک شکاف بزرگ در جابه جايی از دستکتاپ به موبايل وجود دارد. در واقع انجام خريد روی صفحه‌ نمايش‌های کوچک موبايل، يک دردسر جدی برای برنامه نویسان در اين سال‌ها بوده است. برطرف شدن اين مشکل می‌تواند موجب رشد صنعت توزيع کالاهای B2C يا به عبارت تجارت الکترونيک B2C شود.

با روند پیش رو در توسعه کسب و کارهای آنلاین قابل حدس است که در آينده، فروشگاه‌ها به صورت چشم‌گيری کوچک‌تر خواهند شد. با پیشرفت ابزارهای تکنولوژی در تجارت الکترونيکی B2C این موارد به صورت گسترده جايگزين افرادی خواهند شد که در فروشگاه‌ها مشغول به کار هستند. استفاده از چنین ابزارهایی به جای کارمندهای فعلی، برای صاحبان فروشگاه‌ها سودآوری و کارايی بسيار بالاتری خواهد داشت.

البته با توجه به ورود سرمايه‌گذاران بسیار بزرگ به اين صنعت و همچنین به وجود آمدن فضای رقابت شديد و اشباع شدن اين صنعت از شرکت‌ها و برندهای متنوع، انتظار می‌رود آینده از آن کسب و کارها و صنایع کوچکی باشد که سعی در نشان دادن خلاقیت و نوآوری در زمینه ساخت و ارائه محصول خود دارند.

تفاوت کسب و کار اینترنتی با تجارت الکترونیکی چیست؟

بررسی تفاوت‌ تجارت الکترونیکی و کسب و کار اینترنتی موضوع این مقاله است. بسیاری از افراد دو واژه کسب و کار اینترنتی و تجارت الکترونیک را به جای یکدیگر مورد استفاده قرار می‌دهند؛ این در حالی است که این دو فعالیت با یکدیگر تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای دارند. به بیان ساده E-Commerce به خرید و فروش آنلاین اشاره دارد اما کسب و کار اینترنتی به بهره‌گیری از اینترنت و وب برای انجام انواع تراکنش‌ها مربوط می‌شود.

در صورتی‌ که قصد راه‌اندازی یک شرکت مبتنی بر فضای وب را دارید، حتماً باید با تفاوت‌های این دو مطلب را بدانید؛ بنابراین برای کسب اطلاعات جامع در این زمینه در تجارت الکترونیکی چیست ادامه مقاله با ما همراه باشید.

تجارت الکترونیکی چیست؟

تجارت الکترونیک (E-Commerce) به داد و ستدهایی گفته می‌شود که از طریق شبکه سراسری اینترنت انجام می‌شود. هر دفعه که افراد و شرکت‌ها محصولات و خدماتی را به صورت آنلاین به فروش رسانده یا خریداری می‌کنند، در فرآیند تجارت الکترونیکی شرکت کرده اند. اصطلاح تجارت الکترونیک همچنین شامل فعالیت‌های دیگری نظیر حراج‌های آنلاین، بانکداری اینترنتی، درگاه‌های پرداخت و فروش آنلاین انواع بلیط نیز می‌شود.

انواع تجارت الکترونیکی

تجارت الکترونیک بر اساس طرف‌های شرکت کننده در داد و ستد به ۶ نوع مختلف تقسیم بندی می‌شود که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

تجارت شرکت با مصرف کننده (B2C)

تجارت الکترونیک B2C نشان دهنده داد و ستد میان شرکت (فروشنده) و مصرف کننده محصول یا خدمت است. این نوع تجارت متداول‌ترین مدل کسب و کار در میان خرده فروشی‌های فیزیکی و آنلاین است.

تجارت شرکت با شرکت (B2B)

در تجارت B2B دو طرف شرکت کننده در داد و ستد کسب و کار یا شرکت هستند؛ به عبارت دیگر در این نوع تجارت یک شرکت محصولات یا خدمات خود را به شرکت دیگر ارائه می‌دهد. این نوع E-Commerce عمدتاً مربوط به حوزه عمده فروشی است و خرده فروشی‌ها از این نوع تجارت الکترونیک استفاده نمی‌کنند.

تجارت مصرف کننده با شرکت (C2B)

تجارت مصرف کننده با شرکت (C2B) نوعی از تجارت الکترونیکی است که در آن مصرف کنندگان به کسب و کارها خدماتی ارائه می‌دهند و برای آن‌ها ارزش خلق می‌کنند. پلتفرم فریلنسری که از راه دور خدماتی به شرکت‌ها ارائه می‌دهد نمونه‌ای متداول از این نوع تجارت به شمار می‌رود.

تجارت مصرف کننده با مصرف کننده (C2C)

تجارت الکترونیک C2C نشان دهنده داد و ستد میان دو مصرف کننده است. به عبارت دیگر در این نوع تجارت مصرف کنندگان بدون حضور واسطه به خرید و فروش محصولات یا خدمات می‌پردازند، آمازون و eBay دو نمونه محبوب از این نوع تجارت هستند.

تجارت دولت با شرکت (G2B)

تجارت G2B زمانی اتفاق می‌افتد که دولت محصولات و خدماتی را به شرکت ارائه می‌دهد. تدارکات دولتی، مراکز داده و آموزش‌های الکترونیکی نمونه‌هایی از این نوع تجارت هستند.

تجارت دولت با مصرف کننده (G2C)

تجارت G2C زمانی اتفاق می‌افتد که دولت محصولات و خدماتی را به مصرف کنندگان ارائه می‌دهد. اخذ مجوزها و مناقصه‌ها و مزایده‌های دولتی نمونه‌هایی از این نوع تجارت به حساب می‌آیند.

کسب و کار اینترنتی چیست؟

کسب و کار اینترنتی (E-Business) به استفاده از وب، اینترنت، اینترانت، اکسترانت یا ترکیبی از آن‌ها برای انجام تجارت گفته می‌شود. در حقیقت کسب و کار اینترنتی فراتر از خرید و فروش محصولات و خدمات است و شامل طیف گسترده‌تری از فعالیت‌ها نظیر فرآیندهای کسب و کار از جمله مدیریت زنجیره تأمین، پردازش سفارش‌های آنلاین و مدیریت ارتباط با مشتری است. شایان ذکر است که فرآیندهای کسب و کار اینترنتی به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا مدیریت مؤثرتر و کارآمدتری داشته باشند. همچنین بد نیست که نگاهی به مقاله مزایا و معایب کسب و کار اینترنتی داشته باشیم.

انواع مدل‌های E-Business

به طور کلی دو مدل کسب و کار اینترنتی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:

مدل کسب و کار فیزیکی و مجازی (Bricks and Clicks)

نوعی مدل ترکیبی است که توسط کسب و کارهایی که به صورت آنلاین و فیزیکی فعالیت می‌کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. شرکت‌هایی که از این مدل کسب و کار پیروی می‌کنند علاوه بر عرضه محصولات و خدمات خود به صورت آنلاین، محلی نیز برای فروش محصولات و خدماتشان به صورت فیزیکی در اختیار دارند.

مدل کسب و کار بازی خالص (Pure Play)

توسط شرکت‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که تنها به عرضه یک محصول یا خدمت می‌پردازند؛ در این مدل کسب و کار بخشی از فروش به صورت آنلاین و بخش دیگر به صورت آفلاین انجام می‌شود.

تفاوت کسب و کار اینترنتی با تجارت الکترونیکی چیست؟

• تجارت الکترونیکی زیرمجموعه کسب و کار اینترنتی به حساب می‌آید. در حقیقت E-Business هر نوع کسب و کاری است که فناوری‌های آنلاین را به مدل کسب و کار ادغام می‌کند؛ این در حالی است که E-Commerce زمانی اتفاق می‌افتد که یک شرکت تراکنش مالی آنلاین داشته باشد.
• حتی اگر هیچ گونه داد و ستدی صورت نگیرد، استفاده از فناوری‌های آنلاین برای اهداف تجاری، یک کسب و کار اینترنتی را ایجاد می‌کند.
• عموماً ذینفع اصلی تجارت الکترونیک مشتریان هستند که ابزارهای خرید آنلاین در اختیارشان قرار می‌گیرد؛ در حالی‌که ذینفع اصلی کسب و کار اینترنتی می‌تواند مشتری، شرکای تجاری یا تأمین کننده باشد.
• تمرکز E-Commerce بیشتر بر تعاملات بیرونی شرکت‌ها و مصرف کنندگان از طریق وب‌سایت‌ها است؛ در حالی‌که کسب وکار اینترنتی برای موفقیت شرکت علاوه بر تعاملات بیرونی بر تعاملات درونی شرکت یا سازمان و روابط میان کارکنان نیز تمرکز دارد.
• تجارت الکترونیکی منحصراً در فضای اینترنت انجام می‌شود اما کسب و کار اینترنتی می‌تواند در فضای اینترنت، اینترانت یا اکسترانت انجام شود

سخن آخر

در این مقاله به تفاوت میان تجارت الکترونیکی و کسب و کار اینترنتی اشاره کردیم. با استقبال گسترده مصرف کنندگان از خرید آنلاین کسب و کارهای اینترنتی فراوانی نیز ایجاد شده‌اند که از E-Commerce بهره می‌برند و به نظر می‌رسد که در آینده رونق بیشتری هم پیدا کنند. بنابراین بسیاری از کسب و کارها به پلتفرمی مناسب و پرسرعت برای برگزاری کلاس‌ آنلاین، ارتباط با مشتریان و آموزش کارکنان خود نیاز خواهند داشت.

وب‌ سایت الوکام به آدرس alocom.co زیرساختی مناسب و محبوب برای برگزاری جلسات و کلاس‌ های آنلاین است که خدمات متنوعی به کسب و کارهای الکترونیکی ارائه می‌دهد. در صورتی‌که تمایل دارید از خدمات این شرکت بهره‌مند شوید یا در خصوص برگزاری کلاس‌ آنلاین توسط این شرکت سؤالی دارید با کارشناسان ما تماس بگیرید.

نویسنده: مژگان امیریوسفی

برای برگزاری کلاس‌ مجازی و وبینار خود با شماره ۰۲۱۹۱۰۷۰۳۱۴ تماس حاصل نمایید و برای مشاهده تعرفه سرویس‌ها روی دکمه زیر کلیک نمایید.

تجارت الکترونیک چیست؟ 7 مدل تجارت الکترونیکــی + مزایا و معایب

تجارت الکترونیک (electronic commerce) خرید و فروش کالا و خدمات یا انتقال وجوه یا داده‌ها از طریق یک شبکه الکترونیکـی، در درجه اول اینترنت است. این معاملات تجاری یا به صورت تجاری به کسب و کار (B2B)، تجاری به مصرف کننده (B2C)، مصرف کننده به مصرف کننده یا مصرف کننده به تجارت انجام می‌شود. اصطلاحات تجارت الکترونیک و تجارت الکترونیکـی اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. واژه e-tail همچنین گاهی اوقات در رابطه با فرآیندهای معامله‌ای که خریدهای خرده فروشی آنلاین را تشکیل می‌دهند، استفاده می‌شود.

در دهه گذشته، استفاده گسترده از سیستم عامل‌های تجارت الکترونیکی مانند آمازون و eBay به رشد قابل توجه خرده فروشی آنلاین کمک کرده است. در سال 2007، تجارت الکترونیکی 5.1 درصد از کل خرده فروشی‌ها را به خود اختصاص داد. در سال 2019، تجارت الکترونیکـی 16.0 را تشکیل می‌داد.

در این مقاله خواهیم داشت :

تجارت الکترونیک چگونـه کار می‌کند؟

تجارت الکترونیکـی از طریق اینترنت پشتیبانی می‌شود، جایی که مشتریان می‌توانند برای مرور به یک فروشگاه آنلاین دسترسی پیدا کرده و سفارشات محصولات یا خدمات را از طریق دستگاه‌های تجارت الکترونیکی چیست تجارت الکترونیکی چیست خود ثبت کنند. با ثبت سفارش، مرورگر وب مشتری، با سروری که وبسایت فروشگاه اینترنتی را میزبانی می‌کند پی در پی ارتباط برقرار می‌کند. سپس داده‌های مربوط به سفارش به یک رایانه مرکزی معروف به مدیر سفارش منتقل می‌شود.

سپس به پایگاه‌های داده که سطوح موجودی را مدیریت می‌کند، یک سیستم تجاری که اطلاعات پرداخت را مدیریت می‌کند (با استفاده از برنامه‌های کاربردی مانند PayPal)، و یک رایانه بانکـی، قبل از بازگشت به مدیر سفارش این امر برای اطمینان از موجودی فروشگاه و وجوه مشتری برای پردازش سفارش کافی است. پس از تأیید سفارش، مدیر سفارش به وب‎سرور فروشگاه اطلاع می‌دهـد، سپس پیامی نمایش داده می‌شود که به مشتری اطلاع می‌دهد سفارش او با موفقیت پردازش شده است.

سپس مدیر سفارش، داده‌های سفارش را به انبار یا بخش تحویل ارسال می‌کند تا محصول یا خدمات با موفقیت به مشتری ارسال شود. در این مرحـله ممکن است محصولات ملموس و یا دیجیتالی برای مشتری ارسال شود یا دسترسی به خدمات ممکن باشد. بسترهایـی که معاملات تجارت الکترونیکی را میزبانی می‌کنند ممکن است شامل بازارهای آنلاین باشد که فروشندگان به سادگی در آن ثبت نام می‌کنند. مانند Amazon.com.

انواع تجارت الکترونیکی

1. تجارت به تجارت (B2B) به مبادله الکترونیکی محصولات، خدمات یا اطلاعات بین مشاغل و مصرف کنندگان اشاره دارد. به عنوان مثال می‌توان به فهرست‌های آنلاین و وبسایت‌های تبادل کالا و عرضه کالا اشاره کرد که به مشاغل اجازه می‌دهد محصولات، خدمات و اطلاعات را جستجو کرده و از طریق رابط‌های تهیه الکترونیکی معامـلات را آغاز کنند.

2. تجارت به مصرف کننده (B2C) بخش خرده فروشی تجارت الکترونیکی در اینترنت است. این زمانی است که مشاغل، محصولات، خدمات یا اطلاعات را مستقیماً به مصرف کنندگان می‌فروشند بکار می‌رود. این اصطـلاح در دوران رونق dot-com در اواخر دهه 1990، زمانـی که خرده فروشان و فروشندگان آنلاین کالا تازگی داشت، رایج شد.

امروزه تعداد بیشماری فروشگاه مجازی و مراکـز خرید اینترنتی در حال فروش انواع کالاهای مصرفی هستند. شناخته شده‌ترین نمونه این سایت‌ها آمازون و دیجی کالا است که بر بازار B2C مسلط است.

3. مصرف کننده به مصرف کننده (C2C) نوعــی تجارت الکترونیکی است که در آن مصرف کنندگان محصولات، خدمات و اطلاعات خود را بصورت آنلاین با یکدیـگر تجارت می‌کنند. این معاملات عموماً از طریق شخص ثالثـی انجام می‌شود که بستر آنلاین را ارائه می‌دهد و معاملات بر روی آن انجام می‌شود.

حراج‌های آنلاین و تبلیغات طبقه‌بندی شده دو نمونه از سیستم عامل‌های C2C هستند که eBay و Craigslist دو مورد از محبوب‌ترین این پلتفرم‌ها هستند. از آنجا که eBay یک تجارت است، این شکل از تجارت الکترونیکـی را می‌توان C2B2C نیز نامید. مصرف کننده به کسب و کار به مصرف کننده.

4. مصرف کننده به کسب و کار (C2B) نوعــی تجارت الکترونیکی است که در آن مصرف کنندگان محصولات و خدمات خود را به صورت آنلاین در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهند تا در مورد آن خرید و فروش کنند. این برعکس مدل تجارت سنتـی B2C است. یک نمونه محبوب از پلتفرم C2B بازاری است که عکس‌ها، تجارت الکترونیکی چیست تصاویر، رسانه‌ها و عناصر طراحـی، مانند iStock، بدون حق امتیاز را می‌فروشد. مثال دیگر می‌تواند یک هیئت کار باشد.

5. کسب و کار به اداره (B2A) به معاملاتـی گفته می‌شود که بصورت آنلاین بین شرکت‌ها و ادارات دولتی یا نهادهای دولتی انجام می‌شود. بسیاری از شاخه‌های دولت به هر نحوی به خدمات یا محصولات الکترونیکـی، به ویژه در مورد اسناد قانونی، ثبت، تأمین اجتماعی، مالیات و اشتغال وابسته هستند. مشاغل می‌توانند اینها را به صورت الکترونیکی عرضه کنند. خدمات B2A در سال‌های اخیر به دلیل سرمایه‌گذاری در قابلیت‌های دولت الکترونیک به میزان قابل توجهـی رشد کرده است.

6. مصرف کننده به دولت (C2A) به معاملاتی گفته می‌شود که بصورت آنلاین بین مصرف کنندگان فردی و ادارات دولتی انجام می‌شود. در ارگانـهای دولتی یا دولت به ندرت محصولات یا خدمات را از شهروندان خریداری می‌کند، اما افراد اغلب از وسایل الکترونیکـی در زمینه‌های زیر استفاده می‌کنند:

• تحصیلات. انتشار اطلاعات، آموزش از راه دور/سخنرانی‌های آنلاین و غیره
• امنیت اجتماعی. توزیع اطلاعات، پرداخت و غیره
• مالیات. ارائه اظهارنامه مالیاتی، پرداخت و غیره
• سلامتی. قرار ملاقات، ارائه اطلاعات در مورد بیماری‌ها، پرداخت خدمات بهداشتی و غیره.

7. تجارت الکترونیکی موبایل (M-commerce) نوعــی تجارت الکترونیکی در حال افزایش است که دارای معاملات فروش آنلاین انجام شده با استفاده از دستگاه‌های تلفن همراه، مانند تلفن‌های هوشمند و رایانه‌های لوحی است. تجارت الکترونیک شامل خرید از طریق تلفن همراه، بانکداری همراه و پرداخت تلفن همراه است. ربات‌های چت موبایل همچنین فرصت‌های تجارت الکترونیکی را برای مشاغل فراهم می‌کنند و به مصرف کنندگان اجازه می‌دهد تا از طریق مکالمات صوتـی یا متنی معاملات خود را با شرکت‌ها انجام دهند.

مزایا و معایب تجارت الکترونیکــی

از مزایای تجارت الکترونیکی می‌توان به در دسترس بودن شبانه روزی آن، سرعت دسترسـی، در دسترس بودن گستــرده کالا و خدمات برای مصرف کننده، دسترسی آسان و دسترسی بین المللی اشاره کرد.

دسترسی

به غیر از قطعی یا تعمیر و نگهداری برنامه‌ریزی شده، سایت‌های تجارت الکترونیک 24 ساعته در دسترس هستند و به بازدیدکنندگان امکان می‌دهد در هر زمان مرور و خرید کنند.

سرعت دسترسی

در حالی که خریداران در یک فروشگاه فیزیکــی می‌توانند توسط جمعیت کُند شوند، سایت‌های تجارت الکترونیک به سرعت تجارت الکترونیکی چیست راه‌اندازی می‌شوند، که با ملاحظات محاسبه و پهنای باند در دستگاه‌های مصرف کننده و سایت تجارت الکترونیک تعیین می‌شود. صفحات محصول و صفحات سبد خرید در چند ثانیه یا کمتر بارگیری می‌شوند. یک معامله تجارت الکترونیکی می‌تواند شامل چند کلیک و کمتر از پنج دقیقه باشد.

در دسترس بودن گستــرده

اولین شعار آمازون “بزرگترین کتابفروشی زمین” بود. آنها می‌توانند این ادعا را داشته باشند زیرا آنها یک سایت تجارت الکترونیک بودند و نه یک فروشگاه فیزیکـی که مجبور بودند هر کتابی را در قفسه‌های خود ذخیره کنند. تجارت الکترونیکی برندها را قادر می‌سازد تا طیف وسیعی از محصولات را در دسترس قرار دهند، که پس از خرید از انبار ارسال می‌شوند. مشتریان به احتمال زیاد موفقیت بیشتری در یافتن خواسته خود خواهند داشت.

دسترسـی آسان

ممکن است مشتریانی که از یک فروشگاه فیزیکی خرید می‌کنند، برای تعیین اینکه محصول خاصی در کدام قسمت قرار دارد، مشکل داشته باشند. در تجارت الکترونیکی، بازدیدکنندگان می‌توانند صفحات دسته‌بندی محصولات را مرور کرده و از ویژگی جستجوی سایت استفاده کنند و بلافاصله محصول را بیابند.

هزینه کمتر

مشاغل تجارت الکترونیک خالص از هزینه‌های مربوط به فروشگاه‌های فیزیکی مانند اجاره، موجودی و صندوقدار اجتناب می‌کنند، اگرچه ممکن است هزینه حمل و نقل و انبار را متحمل شوند.

شخصی سازی و توصیه‌های محصول

سایت‌های تجارت الکترونیکــی می‌توانند سابقه مرور، جستجو و خرید بازدیدکنندگان را ردیابی کنند. آنها می‌توانند از این داده‌ها برای ارائه توصیه‌های مفید و شخصی محصولات و کسب اطلاعات ارزشمند در مورد بازارهای هدف استفاده کنند.

معایـب تجارت الکترونیک

معایب درک شده از تجارت الکترونیکی شامل خدمات محدود به مشتریان، عدم امکان مشاهده یا لمس محصول قبل از خرید و زمان انتظار برای ارسال محصول است.

خدمات محدود به مشتــری

اگر مشتری در یک فروشگاه فیزیکی سوال یا مشکلی داشت، می‌تواند از کارمند، صندوقدار یا مدیر فروشگاه برای کمک دیدن کند. در یک فروشگاه تجارت الکترونیک، خدمات مشتری ممکن است محدود باشد: سایت فقط در ساعات خاصی از روز پشتیبانی می‌کند یا تماس با شماره تلفن خدمات مشتری ممکن است مشتری را در حالت تعلیق نگه دارد.

عدم توانایی لمس یا دیدن محصول

در حالی که تصاویر موجود در یک صفحه وب می‌تواند حس خوبـی را در مورد یک محصول ارائه دهد، با تجربه مستقیم آن متفاوت است، مانند پخش موسیقی روی بلندگوها، ارزیابی کیفیت تصویر تلویزیون یا تلاش برای پیراهن یا لباس. تجارت الکترونیکی می‌تواند مصرف کنندگان را به دریافت محصولاتــی که متفاوت از انتظارات آنها است، سوق دهد که منجر به بازده می‌شود. در برخی از سناریوها، مشتری هزینه حمل کالای برگشتــی به خرده فروش را بر عهده می‌گیرد.

زمان انتظار

اگر مشتری کالایی را که دوست دارد و در فروشگاه ببیند می‌تواند آن را خرید و با خود ببرد. با تجارت الکترونیکی، زمان انتظار برای ارسال محصول به آدرس مشتری وجود دارد. اگرچه پنجره‌های حمل و نقل در حال کاهش است زیرا تحویل روز بعد در حال حاضر کاملاً متداول است، اما آنی نیست.

امنیت

هکرهای ماهــر می‌توانند وبسایت‌هایــی با ظاهر معتبر ایجاد کنند که ادعا می‌کنند محصولات شناخته شده‌ای را می‌فروشند. در عوض، این سایت نسخه‌های تقلبی یا تقلیـدی از آن محصولات را برای مشتریان ارسال می‌کند، یا به سادگی اطلاعات کارت اعتباری مشتریان را جمع‌آوری مـی‌کند. سایت‌های مجاز تجارت الکترونیکـی نیز دارای ریسک هستند، به ویژه هنگامی که مشتریان اطلاعات کارت اعتباری خود را نزد خرده فروش ذخیره می‌کنند تا در آینده به آن دسترسی داشته باشند.

نکته: خرید آسان‌تر در صورت هک شدن سایت خرده فروش، ممکن است اطلاعات کارت اعتباری مشتریان در اختیار هکـرها قرار گیرد.

برنامه‌های کاربـردی تجارت الکترونیک

تجارت الکترونیک با استفاده از برنامه‌های مختلف مانند ایمیل، کاتالوگ‌های آنلاین و سبد خرید، مبادله الکترونیکی داده (EDI)، پروتکل انتقال فایل، خدمات وب و دستگاه‌های تلفن همراه انجام می‌شود. این شامل فعالیت‌ها و اطلاع رسانی B2B است، مانند استفاده از ایمیل برای تبلیغات ناخواسته، که معمولاً به عنوان هرزنامه در نظر گرفته می‌شود، برای مصرف کنندگان و سایر مشتریان تجاری و همچنین ارسال خبرنامـه‌های الکترونیکی به مشترکین و ارسال پیامک به دستگاه‌های تلفن همراه.

در حال حاضر شرکت‌های بیشتری سعی می‌کنند با استفاده از ابزارهایـی مانند کوپن‌های دیجیتالی، بازاریابی رسانه‌های اجتماعی و تبلیغات هدفمند، مصرف کنندگان را مستقیماً جلب کنند. ظهور تجارت الکترونیکی پرسنل فناوری اطلاعات را مجبور کرده است که از طراحـی و نگهداری زیرساخت‌ها فراتر رفته و جنبه‌های متعدد روبرو با مشتری مانند حریم خصوصی و امنیت اطلاعات مصرف کننده را در نظر بگیرند.

هنگام توسعه سیستم‌ها و برنامه‌های کاربردی فناوری اطلاعات برای تطبیق فعالیت‌های تجارت الکترونیک، دستورات مربوط به رعایت مقررات مربوط به حاکمیت داده‌ها، قوانین حفظ حریم خصوصی اطلاعات شخصـی و پروتکل‌های حفاظت اطلاعات باید مورد توجه قرار گیرد.

پلتفرم‌های تجارت الکترونیک و فروشندگان

یک پلتفرم تجارت الکترونیکــی ابزاری است که برای مدیریت یک تجارت الکترونیک استفاده می‌شود. گزینه‌های پلتفرم تجارت الکترونیک برای مشتریان از نظر اندازه از مشاغل کوچک تا شرکت‌های بزرگ وجود دارد. این پلتفرم‌های تجارت الکترونیک شامل بازارهای آنلاین مانند آمازون و eBay است که به سادگی نیاز به ثبت نام در حساب‌های کاربری دارند و پیاده‌سازی فناوری اطلاعات کمی دارد.

یکی دیگر از مدل‌های پلتفرم تجارت الکترونیک SaaS است، جایی که صاحبان فروشگاه می‌توانند در یک سرویس میزبانــی ابری که نیازی به توسعه داخلی یا زیرساخت‌های داخلی ندارد، از فضای “اجاره” استفاده کنند. سایر پلتفرم‌های تجارت الکترونیک ممکن است در قالب پلتفرم‌های منبع باز ایجاد شوند که نیاز به محیط میزبانی (ابر یا در محل)، پیاده‌سازی و نگهداری دستی کامل دارند.

چند نمونه از سیستم عامل‌های بازار تجارت الکترونیکی عبارتند از:

• آمازون
• eBay
• Wayfair
• نویگ
• علی بابا
• Etsy
• گرانفروشی
• دیجی کالا
• آپارات
• راکوتن

فروشندگانی که خدمات پلتفرم تجارت الکترونیک را برای مشتریانـی که میزبان سایت‌های فروشگاه اینترنتی خود هستند ارائه می‌دهند عبارتند از:

• Shopify
• ووکامرس
• مجنتو
• Squarespace
• تجارت بزرگ
• Ecwid
• ابر تجارت Salesforce (گزینه‌های B2B و B2C)
• Oracle SuiteCommerce

تاریخچه تجارت الکترونیک

آغاز تجارت الکترونیکی را می‌توان در دهه 1960 جستجو کرد، زمانی که مشاغل از EDI برای به اشتراک گذاشتن اسناد تجاری با شرکت‌های دیگر استفاده کردند. در سال 1979، موسسه استاندارد ملی آمریکا ASC X12 را به عنوان یک استاندارد جهانـی برای مشاغل برای به اشتراک‌گذاری اسناد از طریق شبکه‌های الکترونیکی توسعه داد.

پس از افزایش تعداد کاربران فردی که اسناد الکترونیکی را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند، در دهه 1980، ظهور eBay و آمازون در دهه 1990 انقلابـی در صنعت تجارت الکترونیک ایجاد کرد. مصرف کنندگان اکنون می‌توانند مقادیر بی‌پایان اقلام را به صورت آنلاین از خرده فروشان الکترونیکی، فروشگاه‌های معمولی با قابلیت تجارت الکترونیک خریداری کنند. در حال حاضر، تقریباً همه شرکت‌های خرده فروشی شیوه‌های کسب و کار آنلاین را در مدل‌های تجاری خود تجارت الکترونیکی چیست ادغام می‌کنند.

اختلال در خرده فروشی فیزیکــی

با توجه به افزایش گستـرده تجارت الکترونیک در سال‌های اخیر، بسیاری از تحلیلگران، اقتصاددانان و مصرف کنندگان بحث کرده‌اند که آیا بازار آنلاین B2C به زودی فروشگاه‌های فیزیکی را منسوخ می‌کند یا خیر. این در حالی است که خرید آنلاین با سرعت قابل توجهی در حال رشد است.

نمودار درآمد سود تجارت الکترونیک

تحقیقات BigCommerce نشان داده است که آمریکایـی‌ها تقریباً در خریدهای خرده فروشی تجارت الکترونیکی چیست آنلاین و آفلاین، به طور مساوی تقسیم‌بندی شده‌اند، 51٪ آمریکایی‌ها تجارت الکترونیکی و 49٪ فروشگاه‌های فیزیکـی را ترجیح می‌دهند. با این حال، 67 درصد از هزاره‌ها خرید آنلاین را به آفلاین ترجیح می‌دهند. طبق گزارش فوربس، 40 درصد از هزاره‌ها در حال حاضر از دستیارهای صوتـی برای خرید استفاده می‌کنند و انتظار می‌رود این تعداد تا سال 2020 از 50 درصد فراتر رود.

نمونه‌ای از تأثیر تجارت الکترونیکی بر خرده فروشی فیزیکی، روزهای خریـد جمعه سیاه پس از شکرگزاری و دوشنبه سایبری در ایالات متحده است. طبق داده‌های Rakuten Marketing ، در سال 2017.

بر اساس داده‌های ShopperTrak در سال 2017، ترافیک فروشگاه‌های فیزیکــی در جمعه سیاه 1٪ نسبت به سال کاهش یافته است و دوره دو روزه شکرگزاری جمعه سیاه شاهد کاهش 1.6٪ در ترافیک بوده است. نزدیک به 40 درصد فروش در جمعه سیاه از طریق دستگاه تلفن همراه انجام شد که تقریباً 10 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است، که نشان می‌دهد تجارت الکترونیکی در حال تبدیل شدن به تجارت سراسری است. تجارت الکترونیکــی در کنار خرده فروشی فیزیکی، شیوه‌های مدیریت زنجیره تامین را در بین مشاغل تغییر می‌دهد، زیرا کانال‌های توزیع به طور فزاینده‌ای دیجیتالــی می‌شوند.

تجارت الکترونیکی چیست

(کسب و کار الکترونیک با تجارت الکترونیک فرق دارد)

کسب و کار الکترونیک عبارت است از کاربردی کردن کلیه سیستم های اطلاعاتی برای تقویت و کنترل فرایندهای کسب و کار. امروزه این فرایندها با استفاده از تکنولوژی‌های مبتنی بر وب توسعه می‌یابند .

کسب و کار الکترونیکی در یک تعریف ساده واژه‌ای به معنی انجام کسب و کار با استفاده از ارتباطات راه دور و ابزارهای مرتبط است.

تجارت الکترونیک از این دست دارای مفهومی کوچکتر و محدودتر نسبت به کسب و کار الکترونیکی است. در تجارت الکترونیک حتماً باید بین دو طرف پول ردوبدل شود (تا به مفهوم تجارت برسیم) ولی در کسب و کار الکترونیک لازم نیست پولی مبادله گردد. به عنوان مثال دادگاهی که در آن محاکمه از طریق فضای اینترنتی انجام می گردد کسب و کار الکترونیک محسوب می‌شود (قاضی کارش را با اینترنت انجام می دهد و صرفاً پولی مبادله نمی شود)

تعاریف متفاوت از کسب و کار الکترونیک

• با کسب و کار الکترونیک دسترسی بنگاه‌ها به بازار هموار می‌شود (مسیری که مشتریان در آنجا اقدام به خرید کالا و خدمات می‌کنند)
• به وسیله کسب و کار الکترونیک دسترسی به مشتریان مؤثر و کارآمد، آسانتر می شود.
• توانایی هدایت تجارت از طریق شبکه های الکترونیک نظیر اینترنت و شبکه جهانی.

تفاوت کسب و کار الکترونیک و تجارت الکترونیک

کسب و کار الکترونیک، استفاده از فناوری های جدید برای برقراری ارتباطات زنجیره ای بین سازندگان، فروشندگان، عرضه کنندگان و به طور کلی ارائه دهندگان کالا و خدمات از یک سو و خریدار و مصرف کننده یا به طور کلی مشتری از سوی دیگر است.

که نتیجه آن اتخاذ تصمیم های بهتر، بهینه سازی کالا و خدمات، کاهش هزینه ها و گشودن کانالهای جدید است.

ولی تجارت الکترونیک به هر شکلی از نقل و انتقالات در تجارت گفته می شود که در آن طرفین، بیشتر از طریق الکترونیکی با یکدیگر در تماس هستند تا از طریق نقل و انتقالات فیزیکی .

تجارت الکترونیک زیربخشی از کسب و کار الکترونیک در سازمانها است، زیرا در کسب و کار الکترونیک، شکل الکترونیکی کلیه فرآیندهای کسب و کار سازمان از قبیل تولید، تحقیق و توسعه امور اداری، مالی، مدیریت نیروی انسانی، پشتیبانی و تجارت مطرح است در حالی که در تجارت الکترونیک تنها فرایند تجارت سازمان به صورت الکترونیک، یک بخش اساسی از کسب و کار الکترونیک به حساب می آید.

کسب و کار الکترونیک باعث می شود تا فرایندهای تجارت، روابط و دادوستد، جهانی گردند. محیط تجاری شرکت می تواند یک شبکه جهت دسترسی به سازمانهای عمومی یا شبکه هایی که با محافظت خاص برای دسترسی افراد خاص طراحی شده اند، باشد.

کسب و کار الکترونیک تنها قرار دادن یک صفحه شبکه تجارت الکترونیکی چیست ای نیست، بلکه محیط مدل های تجاری تجارت با کارمندان، مشتریان، تأمین کنندگان و شرکا است.

مزایای کسب و کار الکترونیک

• نزدیک شدن ارتباطات
• دستیابی به بازارهای جدید
• افزایش میزان فروش و سود
• حذف هزینه هایی مانند تهیه کاغذ
• چاپ، بروشور و کاتالوگ
• کاهش هزینه های معاملاتی و تدارکاتی
• بهبود مدیــریت بر روابط مصرف کننده، عرضه کننده و کارکنان
• کاهش آلودگی محیط زیست، ترافیک و ازدحام

معایب کسب و کار الکترونیک

• امکان ورود به سیستم از طریق آدرس پست الکترونیکی، سایت شبکه و دستیابی به اطلاعات مالی و غیره
• اختلال در برنامه کاری در صورت خرابی سیستم و از دست دادن کنترل
• مشکلات و هزینه های به روز بودن با فناوری هایی که به سرعت پیشرفت می کنند.

انواع کسب و کار الکترونیک

کسب و کار الکترونیک بسته به اینکه طرف‌های معامله سازمان ها یا افراد باشند به انواع زیر تقسیم می شوند.