مدیریت ریسک و بازدهی

7 کتاب کاربردی برای کسانی که به مدیریت ریسک علاقه دارند

7 کتاب کاربردی برای کسانی که به مدیریت ریسک علاقه دارند

برای شناسایی ریسک‌های موجود در سیستم تنها علاقه به مدیریت ریسک کافی نیست. شما باید در کنار علاقه، از منابع آموزش مدیریت ریسک استفاده کنید. در این مطلب از وبلاگ حسابداران خبره، 7 کتاب کاربردی برای یادگیری مدیریت ریسک به زبان ساده و از پایه به شما معرفی می‌شود. بررسی شاخه‌های مختلف مدیریت ریسک می‌تواند به شما برای گیرد شناسایی و کنترل ریسک در انواع شرکت‌ها کمک کند.

1- کتاب مدیریت ریسک: ترفندهای حرفه‌ای برای مدیران پروژه

در قدم اول بهتر است کتابی را بخوانید که کلیات مدیریت ریسک را به شما توضیح دهد. در کتاب مدیریت ریسک نوشته ریتا مالکهی، برای آموزش نظری و عملی مناسب است. به عنوان کسی که به مدیریت ریسک علاقه دارد باید کتاب مدیریت ریسک به زبان ساده را تهیه کنید. در این کتاب می‌توانید سرفصل‌های زیر را یاد بگیرید:

• کلیات ریسک و نحوه مدیریت آن
• فرایندهای مدیریت پروژه
• برنامه ریزی مدیریت ریسک
• شناسایی ریسک
• تحلیل کمی و کیفی ریسک
• برنامه ریزی برای واکنش به ریسک
• نظارت و کنترل ریسک

بنابراین اگر به دنبال کتابی ساده و جامع هستید، این کتاب را به شما توصیه می‌کنیم.

کتاب استاندارد عملی مدیریت ریسک پروژه نوشته صادق روزبهی و خدیجه جدا

2- کتاب استاندارد عملی مدیریت ریسک پروژه

برای خرید کتاب مدیریت ریسک پروژه، منابع زیادی را در اختیار دارید. کتاب استاندارد عملی مدیریت ریسک پروژه توسط صادق روزبهی و خدیجه جدا ترجمه شده است. استاندارد عملی که توسط انجمن مدیریت پروژه آمریکا (PMI) تعریف شده، در کنار استاندارد مدیریت پروژه (PMBOK) مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از ایجاد استاندارد عملی، پیاده سازی موثر و استفاده کاربردی از مدیریت ریسک در پروژه است. این استاندارد هم برای ارزیابی و هم برای ارتقای فرآیندهای مدیریت ریسک موجود در سازمان‌ها و پروژه‌ها استفاده می‌شود. سرفصل‌های این کتاب شامل موارد زیر است:

• اصول و مفاهیم مدیریت ریسک پروژه
• معرفی فرایندهای مدیریت ریسک پروژه
• مراحل و برنامه ریزی برای مدیریت ریسک
• شناسایی ریسک‌های پروژه
• تجزیه و تحلیل کمی و کیفی ریسک‌های پروژه
• نظارت و کنترل ریسک‌ها
• معرفی ابزارها و تکنیک‌های مدیریت ریسک در پروژه

این کتاب را می‌توانید از انتشارات پندار پارس بخرید.

3- کتاب مدیریت مالی راهبردی (ارزش آفرینی مبتنی بر مدیریت ریسک)

مدیریت مالی باید به گونه‌ای باشد که در کنار رعایت اصول اولیه سرمایه‌گذاری، ارزش آفرینی یا ایجاد ارزش هم بکند. هدف از مدیریت مالی استراتژیک، خلق ثروت با در نظر گرفتن مدیریت ریسک در بنگاه‌ها و موسسات مالی است. به عنوان یک کتاب مدیریت ریسک مالی عملی، کتاب مدیریت مالی راهبردی می‌تواند ارزشیابی دارایی‌های مالی، معرفی بازارهای سرمایه و تامین مالی بلند مدت و سنجش عملکرد مبتنی بر ارزش را انجام دهد. فریدون رهنمای حاصل سال‌ها تدریس و تحقیق در دانشگاه و کسب و کارهای اقتصادی را در این کتاب آورده است. آخرین ویرایش منتشر شده از این کتاب در نشر حکیم باشی، ۱۴ فصل دارد که از آغاز تا پایان ارزش‌آفرینی در حوزه مالی و سرمایه‌گذاری را توضیح می‌دهد. این کتاب یک راهنمای عملی و تخصصی است و خواندن آن برای افراد عادی، سود چندانی نخواهد داشت. اما متخصصان حوزه‌های مالی می‌توانند برای آشنایی با ریاضیات مالی پیشرفته، نرخ بهره، سیاست تقسیم سود و قیمت گذاری سهام، مبانی ورشکستگی و استراتژی‌های مالی از این کتاب استفاده کنند.

کتاب مدیریت ریسک و بازده نوشته قدرت‌اله طالب‌نیا، مهدی و علی محمدی

4- کتاب مدیریت ریسک و بازده

کتاب مدیریت ریسک و بازده نوشته قدرت‌اله طالب‌نیا، مهدی و علی محمدی است. این کتاب به مباحث کنترل و کاهش ریسک و جبران زیان‌های ناشی از سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف اقتصادی می‌پردازد. با اینکه کتاب عمدتاً به دانشجویان رشته مدیریت توصیه می‌شود اما مدیران مالی هم می‌توانند برای سنجش ریسک در عملیات‌های مالی از آن استفاده کنند. هدف کتاب تلفیق مدیریت ریسک و بازدهی مالی با در نظر گرفتن نظریه سرمایه گذاری مدرن و فرامدرن است. طبق این نظریه، تمام ریسک‌های موجود در سیستم به دو دسته کلی ریسک غیرقابل کنترل (ریسک سیستماتیک) و ریسک قابل کنترل (ریسک غیرسیستماتیک) تقسیم بندی می‌شود. از جمله ریسک‌هایی که در این کتاب بررسی می‌شود می‌توان به تغییر در نرخ ارز، تورم، قوانین و مقررات دست و پاگیر دولتی، عدم سرمایه گذاری خارجی، حوادث قهری و غیرمترقبه و تحولات و رخداد‌های سیاسی اشاره کرد. این کتاب را می‌توانید از انتشارات کتابخانه فرهنگ تهیه کنید.

بیشتر بخوانید:

5- کتاب مدیریت ریسک در پروژه‌های عمرانی

پروژه‌های عمرانی بخش قابل توجهی از فعالیت‌های پیمانکاری را در ایران تشکیل می‌دهد. مدیران مالی شرکت‌های پیمانکاری، علاوه بر اینکه باید بدانند حسابداری پیمانکاری چیست، باید با نحوه مدیریت ریسک در این پروژه‌ها هم آشنا باشند. مدیریت ریسک در پروژه‌های عمرانی نوشته عبدالله اردشیر و حسن ملکی‌تبار می‌تواند گزینه خوبی برای یادگیری مفاهیم اولیه مدیریت ریسک در پروژه‌های عمرانی باشد. انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر عمدتاً کتاب‌هایی را منتشر می‌کند که پژوهش محور و همراه با مثال‌های کاربردی واقعی باشد. در این کتاب هم می‌توانید از تجربه نویسنده در مدیریت ریسک با دو استاندارد PMBOK و ISO 31000 استفاده کنید. مثال‌هایی که در این کتاب وجود دارد شامل فعالیت‌های عمرانی حوزه‌های مختلف می‌شود. بررسی روش‌های شناسایی ریسک در پروژه‌های عمرانی، ارزیابی کمی و کیفی آن ها، پیدا کردن راه حل و برنامه ریزی برای آن و استفاده از فرصت ریسک‌های با پیامد مثبت را در این کتاب می‌آموزید.

کتاب مدیریت ریسک عملیاتی در بانک ها نوشته گالیانو بریندلی و بااولو فرتی

6- کتاب مدیریت ریسک عملیاتی در بانک ها

بانک‌ها و موسسات مالی به عنوان بزرگ‌ترین بنگاه‌های اقتصادی تامین سرمایه شناخته می‌شوند. به همین نسبت مدیریت ریسک در بانک و دیگر موسسات مالی اهمیت پیدا می‌کند. کتاب مدیریت ریسک عملیاتی در بانک‌ها توسط گالیانو بریندلی و بااولو فرتی نوشته شده است. نشر نو اندیش هم وظیفه انتشار آن را برعهده گرفته است. هدف از بررسی ریسک‌های عملیاتی در بانک، شناسایی ریسک‌هایی است که ناشی از اشتباهات انسانی یا اتفاقات و خطای تکنیکی باشد. این کتاب به عنوان مرجع آموزش ریسک عملیاتی در رشته‌های اقتصاد و مدیریت معرفی می‌شود چون توانسته تلفیق و ترکیب درستی از مدیریت ریسک و امور مالی بانکی را انجام دهد. شناسایی، پایش و کنترل ریسک‌های عملیاتی برای بهبود فرایندهای داخلی سازمان لازم است.

7- کتاب مدیریت ریسک و سرمایه

اگر به دنبال کتاب مدیریت ریسک نقدینگی یا کتاب مدیریت ریسک و سرمایه گذاری باشید قطعاً با کتاب مدیریت ریسک و سرمایه نوشته علی سعدی رو به رو خواهید شد. یاد گرفتن مدیریت ریسک مالی از معامله گرها و فعالان بازار سرمایه، اثرگذار‌تر است. خواندن این کتاب می‌تواند برای برای سرمایه‌گذاران، معامله‌گران و سبدگردانان همه بازارهای مالی مفید باشد. شرکت‌هایی که بر پایه تامین سرمایه از سهام ایجاد شده‌اند یا اینکه سبدگردانی سرمایه دیگران را انجام می‌دهند، مخاطب این کتاب هستند. معرفی اندیکاتورها، شاخص‌های مدیریت سرمایه، بیان حد ضرر و ریسک، ریسک در هر معامله RPT و. از جمله سرفصل‌های این کتاب است.

جمع بندی

مدیریت ریسک یک فرآیند عملی است و نیاز به واکنش سریع و درست دارد. به عنوان یک صاحب کسب و کار، مدیر مالی یا مدیر پروژه نمی‌توانید تنها به دانش ابتدایی مدیریت ریسک و شانس و اقبال اتکا کنید. خواندن کتاب حتی اگر با بیان مثال‌های واقعی و کاربردی باشد، بخش نظری دانش را تقویت می‌کند. بدون اینکه در محیط واقعی و پروژه‌های کوچک و بزرگ مدیریت ریسک را تمرین کنید، نمی‌توانید مهارت خود را بسنجید. در دوره مدیریت ریسک پکت، در کنار آموزش تئوری، مدیریت ریسک و بازدهی تمرین‌های عملی هم وجود دارد. هدف آموزشگاه حسابداری از برگزاری این دوره، تربیت مدیرانی است که بتوانند بهترین پاسخ را برای موانع و ریسک‌های موجود در کار پیدا کنند. دوره مدیریت ریسک حسابداران خبره پروژه محور برگزار می‌شود. یعنی در انتهای دوره، باید یک پروژه واقعی را مدیریت کنید تا قبول شوید. به همین دلیل تنها داشتن مدیریت ریسک و بازدهی مدرک حسابداری و رشته‌های مرتبط برای ثبت نام کافی نیست و باید حداقل ۳ سال تجربه کاری هم داشته باشید.

مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس

حتی با وجود رشد چشم‌گیر بازار سرمایه ایران طی چند سال اخیر و کسب سودهای کوچک و بزرگ توسط صاحبان سرمایه، نباید روزهای سخت بازار بورس را فراموش کرد. ذات بازارهای مالی افت و خیز است و افراد باید در جایگاه خود بتوانند با مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس، بهترین نتیجه را از این بازار بزرگ کسب کنند.
مدیریت سرمایه در بازارهای مالی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند ضامن حفظ و رشد سرمایه معامله‌گران باشد. برای پیاده سازی قوانین مدیریت سرمایه در بازار بورس، تفکر منطقی با برنامه‌ریزی دقیق معاملاتی برای فرد الزامی است. در ادامه قصد داریم تا ابتدا مدیریت سرمایه را بررسی کنیم و به خصوص در این زمینه با مدیریت ریسک آشنا شویم. معامله‌گری که از آرامش روحی بیشتری در زمان معاملات برخوردار بوده و تمام ریسک‌های ممکن را شناسایی و با در نظر گرفتن آن‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری کرده، قطعا موفقیت را بهتر از دیگر معامله‌گران لمس می‌کند.

مدیریت سرمایه چیست؟

دانش و مهارت سرمایه‌گذاری در بازار مالی با متحمل شدن ریسک حداقلی و نتیجه کسب بازدهی حداکثری را مدیریت سرمایه می‌نامند. در بحث مدیریت سرمایه کنترل ریسک و حفظ دارایی از اصلی‌ترین قوانین است. برای درک وابستگی مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک جالب است بدانید که حتی برخی از منابع آموزشی، مدیریت سرمایه را همان مدیریت ریسک می‌نامند. به عبارتی برای مدیریت سرمایه و به دست آوردن بازدهی مورد انتظار باید مقدار ریسک مشخصی را بپذیرید. اما دقت داشته باشید که باید سطح ریسک‌پذیری خود را از قبل از ورود به معاملات تعیین کنید. این کار به منظور جلوگیری از ضررهای سنگین مالی انجام می‌شود. با مشخص بودن بازده مورد انتظار و سطح ریسک‌پذیری و ایجاد تعادل در این مفاهیم، باید در نهایت برای کسب سود، امکان تحمل ضرری معقول نیز پیش روی شما باشد.

قوانین مدیریت سرمایه در فرآیند معاملات، می‌تواند در راستای کاهش ضرر و زیان تأثیر زیادی داشته باشد. با ترکیب استراتژی معاملاتی درست و مدیریت سرمایه به مرور زمان شاهد رشد سرمایه خود خواهید بود. جزئیات نقشه راه مدیریت سرمایه وابسته به دیدگاه سرمایه‌گذار، اهداف مالی و روحیات شخصی او است. با تعیین این معیارها سرمایه‌گذار در برابر درجه ریسک‌پذیری خود در دو دسته کلی ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر قرار خواهد گرفت تا از قواعد مدیریت ریسکی متناسب با شخصیت سرمایه‌گذاری خود استفاده کند.
امروزه برای مدیریت سرمایه و ریسک روش‌های مختلفی وجود دارد. این روش‌ها فرمول مشخصی ندارند؛ اما برای تعیین قوانین مدیریت سرمایه و ارزیابی دقیق موقعیت‌های معاملاتی در بازار، شاخص‌های ریسک، بازده، حجم معاملات، نسبت بازده به ریسک و نسبت افت سرمایه وجود دارند.

مدیریت ریسک چیست؟

مفهوم مدیریت ریسک در بازار سرمایه اهمیت زیادی دارد و نقش آن در معاملات پررنگ است. برای یک معامله‌گر بهترین کار این است که ریسک را به ‌خوبی بشناسد و آن را درک کند. از آنجاست که به ‌جای ترسیدن می‌تواند به کنترل ریسک بپردازد.

همیشه ریسک به معنی خطر نیست. شاید به دلیل این که ریسک از نظر برخی از معامله‌گران مساویست با خطر، بسیاری افراد دوست دارند تا جایی که امکان دارد از آن پرهیز کنند. اما موضوع این است که می­توان مدیریت ریسک را به کار گرفت تا خطرات موجود معاملات را حذف کرد. ریسک ذات بازار مالی است؛ اما رمز موفقیت در این است که بدانید چه ریسک­هایی را باید در نظر بگیرید و برای آن‌ها برنامه‌ریزی کنید.

در زمینه مدیریت ریسک مسئله اصلی این است که افراد یا خیلی زیاد ریسک معاملاتی را می‌پذیرند و یا اصلا ریسک را نمی‌پذیرند. در مدیریت ریسک تعادل در این مسئله بسیار اهمیت دارد و یکی از رموز اصلی موفقیت در بازار سرمایه محسوب می‌شود. اجتناب کامل از ریسک به هر قیمتی می‌تواند فرصت­های خوب معاملاتی را از بین ببرد.
در تعاریف، ریسک در بازار بورس را می‌توان به طور کلی به دو دسته تقسیم کرد. انواع دیگر ریسک‌ را می‌توان زیرمجموعه‌ این دو ریسک محسوب کرد. ریسک‌ها به طور کلی به ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک تقسیم می‌شوند.

ریسک سیستماتیک

ریسک سیستماتیک از کل سیستم ناشی می‌شود. وقوع حوادث سیاسی یا اقتصادی می‌تواند تمام بازار را با ریسک تغییر مواجه کند. ریسک سیستماتیک کل بازار را درگیر می‌کند و در زمان رخداد آن تفاوتی بین سهام ارزنده بازار با دیگر سهام وجود ندارد. به عنوان مثالی برای ریسک سیستماتیک می‌توانیم به شیوع ویروس کرونا در جهان اشاره کنیم. با شیوع کرونا تمام بازارهای مالی جهانی به خصوص در ماه‌های نخست سال 2020 دچار افت قیمت شدند. ریسک سیستماتیک قابلیت حذف از سرمایه‌گذاری ندارد. حتی به دلیل این که مدیریت این ریسک از توانایی سرمایه‌گذار خارج است، آن را ریسک غیر قابل اجتناب نیز می‌نامند.
ریسک نرخ بهره، ریسک تورم در اقتصاد، ریسک سیاسی کشور، ریسک تجاری یا محدودیت‌ ناشی از قوانین یا تحریم و ریسک نوسانات نرخ ارز از جمله ریسک‌هایی هستند که در دسته ریسک‌های سیستماتیک قرار داده می‌شوند و اجتناب از آن‌ها ممکن نیست.

ریسک غیر سیستماتیک

دسته دوم از ریسک را ریسک غیر سیستماتیک می‌نامند. در ریسک غیر سیستماتیک بخشی از بازار تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در حقیقت این بزرگترین تفاوت این دو دسته ریسک است. گاها حتی تنها یک یا چند شرکت با ریسک غیر سیستماتیک تحت تأثیر قرار می‌گیرند. این ریسک ناشی از مشکلات درونی شرکت‌ها بوده و به موارد داخلی شرکت یا یک صنعت خاص باز می‌گردد. این نوع ریسک قابل کاهش و یا حتی حذف کلی است. البته برای این کار نیاز به تدبیراندیشی کلان وجود دارد.

برای مثال مشکلات موجود در مدیریت شرکت و یا حتی استفاده نادرست از منابع می‌تواند هزینه‌ها را افزایش و به تبع سود را کاهش دهد. بنابراین این مدل ریسک مربوط به مشکلات درونی شرکت است و نمی‌تواند تأثیر منفی روی شرکت‌های دیگر یا کل بازار بگذارد. ریسک غیر سیستماتیک را ریسک قابل اجتناب نیز می‌نامند؛ زیرا توانایی حذف آن وجود دارد.

با توجه به این که کنترل ریسک سیستماتیک از توان ما خارج است، زمانی که صحبت از مدیریت ریسک می‌شود، مقصود تغییر در ریسک غیر سیستماتیک است. ریسک عملیاتی شرکت، ریسک مربوط به تغییر قوانین مربوط به حوزه فعالیت شرکت، ریسک اعتباری، ریسک خرید مواد اولیه و … نمونه‌ای از انواع ریسک‌های غیر سیستماتیک محسوب می‌شوند.

چطور می‌توانیم ریسک را مدیریت کنیم؟

در مدیریت ریسک ما ابتدا باید بتوانیم نوع ریسک را مشخص کنیم. برای مثال باید ریسک‌های موجود در شرکت و حتی ریسک‌های موجود در بازارهای گوناگون شناسایی شوند. پس از شناخت ریسک باید به دنبال حداقل سازی ریسک‌های هر دارایی موجود در سبد دارایی‌ باشیم. حتی پس از شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای موجود، در صورتی که خطر جدی برای سهم شناسایی شد باید تصمیم به فروش آن سهم بگیریم.
برای فعالیت در بازار بورس باید بتوانیم اشتباه کردن را بپذیریم و قبل از اینکه مشکلات توانایی تصمیم‌گیری را از ما بگیرند، از معامله خارج شویم. در این بین داشتن استراتژی معاملاتی یکی از ضروری‌ترین بخش‌های مدیریت ریسک است. معامله‌گر موفق باید بداند در چه نقاطی برای خرید و فروش سهم اقدام کند و وارد سهم ‌شود. گاهی به امید درست شدن شرایط و باقی ماندن در یک موقعیت معاملاتی شرایط روز به روز بدتر شده و دارایی از بین خواهد رفت. بنابراین مفاهیمی مانند حد ضرر به وجود آمده‌اند که آشنایی با آن‌ها از الزامات معامله‌گری در بازار سرمایه است

تعادل در ریسک چگونه ایجاد می‌شود؟

برای رسیدن به تعادل در سرمایه‌گذاری ریسک غیر سیستماتیک باید به حداقل ممکن برسد. این کار را می‌توان با ایجاد پرتفویی متشکل از سهم‌های گوناگون ممکن کرد. پس از بررسی سهم‌ها و شناسایی ریسک‌های موجود باید به بررسی بیشتر دارایی خود بپردازیم تا بتوانیم با ایجاد تغییرات بزرگ و کوچک ریسک را برای سرمایه‌گذاری خود کاهش دهیم. برای این کار می‌توانیم از کنار هم قراردادن سهامی که دارای ریسک‌های مشابه هستند، در سبد سرمایه‌گذاری خود پرهیز کنیم. برای مثال اگر سهام شرکتی دارای ریسکی مشخص است، بهتر است شرکت دیگری با همین ریسک در سبد خود نداشته باشیم و برای پوشش ریسک، سهام شرکتی را خریداری کنیم که شکل دیگری از ریسک غیر سیستماتیک را با خود به دوش می‌کشد.
این حالت تعادلی‌ترین حالت ممکن در بازار سهام است که با تنوع بخشی و تشکیل سبد سرمایه‌گذاری به وجود می‌آید.
از طرفی برای کاهش ریسک بهتر است تا از صنایع نیز بهترین سهم‌ها را انتخاب و خریداری کنیم. اگر تمام سرمایه خود را روی یک شرکت سرمایه‌گذاری کنیم، تمام دارایی خود را در معرض ریسک آن سهم قرار داده‌ایم. در صورتی که تشکیل سبد سهامی که سهام مختلف را از صنایع مختلف با میزان ریسک مختلف در خود دارد، نقش مؤثری در متعادل ساختن ریسک و حداکثرسازی سود دارد.

البته برای متعادل ساختن ریسک نباید نقش تنوع بخشی سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف را فراموش کرد. به عبارتی هر بازار مالی با توجه به رکود و رونق موجود می‌تواند جذاب باشد. در این شرایط می‌توان زمانی که بازار مالی خاصی با ریسک زیادی مواجه شده است، در بازار مالی دیگری سرمایه‌گذاری کرد و از این طریق نیز به تعادل رسید. یک سرمایه‌گذار موفق باید بتواند در خصوص بازارهای مالی متفاوت بررسی‌های لازم را انجام دهد و شرایط آن‌ها را تحلیل کند. این را نیز مد نظر داشته باشید که در صورت تغییرات ناگهانی یک بازار نیاز به تغییر سریع آن نیست. گاهی پس از مدت کوتاهی شرایط به حالت اولیه باز می‌گردد.

نکاتی که در زمینه مدیریت سرمایه و ریسک باید رعایت کنید

پس از اینکه مفهوم مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس را درک کردیم، باید بتوانیم از آن در معاملاتمان استفاده کنیم. اما مدیریت سرمایه در بازارهای مالی نیاز به رعایت یکسری قواعد مرسوم دارد. در ادامه قصد داریم تا توصیه‌های رایج در این زمینه را بررسی کنیم:

_ حتما پیش از ورود به موقعیت معاملاتی ریسک و بازدهی که از معامله انتظار دارید را تعیین کنید.

_ تعیین حد ضرر برای جلوگیری از ضرر و زیان بیشتر یکی از ارکان اصلی مدیریت ریسک در بازار سرمایه است. با رشد قیمت سهم باید حد ضرر را به صورت پله‌ای تغییر دهید تا با شرایط جدید هماهنگ باشد.
_ طبق اصول سرمایه‌گذاری حداکثر مقدار ریسک در هر موقعیت معاملاتی 3 درصد است.
_ در صورت وجود چندین موقعیت معاملاتی باید حداکثر ریسک قابل تحمل را بین این معاملات تقسیم کرد.
زمانی که به بازدهی زیاد معاملات می‌اندیشید، ریسک سنگین آن را نیز مد نظر داشته باشید. زیرا همانطور که می‌دانید سود بیشتر مساویست با ریسک بیشتر معاملات.
_ برای مدیریت ریسک و بازدهی معاملات خود حد سود تعیین کنید. هیچ سهمی تا ابد رشد نخواهد کرد. بنابراین گاهی به طمع سود بیشتر ممکن است به ناگاه وارد یک شرایط نزولی شده و سود و سرمایه خود را از دست بدهید.
سخن پایانی
به عنوان یک سرمایه‌گذار موفق در بازار سرمایه باید دیدگاه کاملی راجع به ریسک داشته باشیم و بتوانیم ریسک سهام مختلف را شناسایی کنیم. از ریسک کردن نترسید و به جای آن مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس را فرا بگیرید. ریسک عضوی جدانشدنی از بازارهای مالی است و باید از آن استفاده کرد تا با مدیریت درست شرایط بهترین موقعیت‌های معاملاتی را شکار کرد. این نکته را نیز فراموش نکنید که برای سرمایه‌گذاری موفق باید پیش از ورود به بازار دوره‌های آموزشی لازم را گذرانده باشید و بتوانید بازار را تحلیل کرده تا بهترین مدیریت سرمایه را برای دارایی خود انجام دهید.

فصلنامه علمی اقتصاد و مدیریت شهری

Zolfaghari M, Faghihiyan F. An extraction and Analysis of the Return Risk of Real Estate Industry, (Based on Value مدیریت ریسک و بازدهی at Risk Based on Markov Approach). IUESA. 2018; 6 (23) :35-54
URL: http://iueam.ir/article-1-958-fa.html

ذوالفقاری مهدی، فقیهیان فاطمه. استخراج و تحلیل ریسک بازدهی صنعت انبوه‌سازی، املاک و مستغلات (براساس روش ارزش در معرض ریسک مبتنی بر رهیافت مارکوف) . فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری. 1397; 6 (23) :54-35

1- دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران ، [email protected]
2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

امروزه هر اقدامی جهت سرمایه‌گذاری در فعالیت ‎ های اقتصادی، نیازمند آگاهی و دسترسی به برخی مؤلفه‌های مربوط به آن فعالیت می‌باشد. یکی از مؤلفه‌های مهم در سرمایه‌گذاری، آگاهی از میزان ریسک بازدهی سرمایه‌گذاری با توجه به بازدهی انتظاری در آن فعالیت می‌باشد. یکی از مهم‌ترین حوزه‌های سرمایه‌گذاری در کشور، سرمایه‌گذاری در بخش مسکن می‌باشد که می‌تواند به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم (از طریق بازارهای مالی) صورت گیرد. در این رابطه اهمیت آگاهی از میزان ریسک در سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بخش مسکن با توجه به ماهیت بازارهای مالی بیش‌از پیش ضروری می‌باشد. علی‌رغم اهمیت آگاهی از میزان ریسک، در سال‌های گذشته، روش‌های ارائه شده برای اندازه‌گیری کمی آن توسعه چندانی نداشته است؛ ازاین‏رو در این پژوهش تلاش شده الگوی جدیدی برای اندازه‌گیری ریسک بازدهی سهام شرکت‌های فعال در صنعت انبوه‌سازی، املاک و مستغلات ارائه گردد که نه تنها قادر است بخش عمده‌ای از نواقص روش‌های جاری را پوشش دهد، بلکه می‌تواند ریسک بازدهی سهام شرکت‌ها را در حالت‌های مختلف به‌صورت کمی استخراج کند. الگوی حاضر براساس روش ارزش در معرض ریسک و با بهره‌گیری از فرایند رژیمی مارکوف بر اساس روش‌های پارامتریک طراحی شده است. این سازوکار علاوه‌بر در نظر گرفتن انتقالات رژیمی ریسک، براساس مجموعه‌ای از مدل‌ها طراحی شده است که انواع مختلفی از توابع توزیع نرمال و غیرنرمال را بر پایه رفتارهای متقارن و نامتقارن درنظر می‌گیرد. نتایج تحقیق نشان دادند که بازدهی سهام شرکت‌های فعال در حوزه مسکن از انتقالات رژیمی تبعیت می‌کنند و از توزیع GED بر پایه مدل‌های نامتقارنی برخوردار است.

نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1396/8/27 | پذیرش: 1397/2/22 | انتشار: 1397/5/9 | انتشار الکترونیک: 1397/5/9

ریسک و بازده

ریسک و بازده، دو مفهوم مخالف هم در دنیای مالی و سرمایه گذاری است. بسیار حیاتی است که یک سرمایه گذار تصمیم بگیرد چقدر توانایی پذیرش ریسک را دارد، به طوری که در عین حال با وجود سرمایه گذاری که انجام داده احساس راحتی کند.

افراد می توانند با انحراف معیار، میزان ریسک را اندازه بگیرند. به خاطر وجود ریسک، احتمال از دست رفتن بخشی از سرمایه گذاری یا کل آن وجود دارد. اما “بازده” از سمت دیگر، سود یا زیانی است که یک سرمایه گذاری به همراه دارد.

ریسک در سرمایه گذاری چیست؟

ابندا برای درک بهتر از مطلب تعریفی از ریسک را ارائه می دهیم؛ ریسک کردن به معنای احتمال محقق نشدن پیش بینی ها است. یا به عبارتی ریسک همان احتمال عدم موفقیت است. یک سرمایه گذار برای سود بیشتر سرمایه گذاری می کند و هر چه سود بیشتری داشته باشد، موفقیت بیشتری هم کسب کرده است. حال اگر احتمال موفقیت او زیاد باشد، پس ریسک زیادی متحمل نشده است. بنابراین ریسک را می توان احتمال عدم موفقیت در نظر گرفت.

مثالی برای ریسک:

ریسک در همه بازارها و سرمایه گذاری ها وجود دارد؛ به طور مثال فرض کنید شما پولی را در صندوق های درآمد ثابت سرمایه گذاری می کنید و هر ماه مبلغ مشخصی را به عنوان سود دریافت می کنید، در این حالت ریسک شما در حد صفر بوده است چراکه پیش بینی شما از سود و بازده مورد نظر در هر ماه محقق خواهد شد.

باید در نظر داشته باشید منظور از سود یا همان بازده در بازار سرمایه پاداش پولی است که در اثر سرمایه گذاری کسب می کنید. حال اگر همان پول را در بورس سرمایه گذاری کنید ممکن است به سود چند برابری دست پیدا کنید و ممکن است حتی اصل پول خود را هم از دست بدهید.

در این حالت شما پذیرفته اید که در قبال رسیدن به سود بیشتر ریسک بالاتری را بپذیرید. دقت کنید زمانی که از سود قطعی صحبت می کنیم، مطمئن هستید که هر ماه این مبلغ را دریافت خواهید کرد ولی در مورد سود حاصل از سرمایه گذاری در بورس اطمینان صد‌در‌صد ندارید و ممکن است به سود مورد انتظار خود برسید و یا سود کمتر یا بیشنر را تجربه کنید که این همان ریسک است. (برای کسب اطلاعات بیشتر در باب ریسک می توانید به مقاله ریسک و انواع آن مراجعه بفرماید.)

بازده سرمایه گذاری چیست؟

برای درک بهتر رابطه ریسک و بازده بهتر است مفهوم بازده سرمایه گذاری را بشناسید. بازده پول یا سودی است که سرمایه گذار در اثر سرمایه گذاری به دست می آورد. دقت کنید میان بازده یا سود مورد انتظار شما و سود و بازدهی که در عمل به دست می آورید، تفاوت وجود دارد.

به طور مثال تصور کنید مبلغی را در بورس سرمایه گذاری کرده اید و انتظار دارید در بازه زمانی مشخص به سود مثلا ۲۰% که به آن (سود مورد انتظار) می گوییم، برسید حال اگر در همان بازه مشخص سود به دست آمده یا (سود عملی) ۲۵% باشد، نه تنها انتظارات شما برآورده شده است بلکه به سود بیشتری هم دست پیدا کرده اید.

نکته مهم: تفاوت بازده مورد انتظار و بازده واقعی به دست آمده، ریسک می گویند.

ریسک و بازده چه رابطه ای دارند؟

رابطه میان ریسک و بازده رابطه ای مستقیم است. هر چه بازده مورد انتظار شما بالاتر باشد، باید ریسک بالاتری را متحمل شوید. به همین دلیل لازم است در ابتدای تصمیم گیری مالی خود، میزان ریسک پذیری خود را مشخص کنید تا تعادل مناسبی میان مدیریت ریسک و بازدهی ریسک و بازده ایجاد شود.

آیا ریسک ب معنای خطر و ضرر است؟

مهم است به این نکته توجه داشته باشید و جود ریسک بالا، مساوی بازده بالاتر نیست، بنابراین توازن بین ریسک و بازده به این معناست که ریسک بالاتر، صرفا نشان دهنده پتانسیل سود بالاتر است و هیچ تضمینی وجود ندارد. ریسک بالاتر، احتمال ضرر سنگین تر را نیز در پی خواهد داشت.

نسبت بازده به ریسک:

یکی از مهم ترین فاکتورهای شناخت رابطه ریسک و بازده، نسبت بازده به ریسک است. این نسبت، حاصل تقسیم بازده مورد انتظار شما به ریسک احتمالی هر موقعیت معاملاتی است. به طوری که هر سرمایه گذاری باید پیش از ورود به بازارهای سرمایه گذاری، این مدیریت ریسک و بازدهی نسبت را محاسبه کند.

مقدار این شاخص، بیانگر میزان ارزشمندی سرمایه گذاری شما است. به عبارت نسبت بازده به ریسک نشان می دهد که به ازای در معرض خطر قرار دادن بخشی از سرمایه خود، چند برابر بازده احتمالی کسب خواهید کرد.

رابطه ریسک و بازده رابطه ریسک و بازده

بر مبنای اصول سرمایه گذاری، حداقل مقدار مجاز برای این نسبت، عدد ۱ است. به این معنی که توان ریسک پذیری شما در یک موقعیت معاملاتی، باید حداکثر به اندازه بازده مورد انتظار باشد و مقادیر کمتر از ۱ برای این نسبت، قابل قبول نیست.

که در نتیجه می توان گفت: ورود به چنین معاملاتی صحیح نیست به این علت که نسبت به بازده احتمالی، ریسک بیشتری را قبول کرده اید و چنین عملکردی در بلند مدت، به احتمال قوی به زیان شما تمام خواهد شد.

ریسک و بازده در مدیریت مالی

مفهوم ریسک و بازده یکی از جنبه های مهم در مدیریت مالی و یکی از مسئولیت های اساسی در کسب و کار است به عبارتی، هر چقدر یک کسب و کار در معرض ریسک بیشتری باشد، می توان انتظار بازده مالی بیشتری در آن کسب و کار را هم داشت.

البته باید از این مورد هم غافل نشویم که همیشه احتمالات منفی و استثناهایی که ممکن پیش آید را در نظر داشته باشید چراکه ریسک های غیر منطقی زیادی وجود دارد که متقابلا همراه با پتانسیل بازدهی بالا نیست.

از مهم ترین کاربرد های ریسک:

از کاربردهای نسبت بازده به ریسک، ایجاد محدودیت برای سرمایه گذاران هیجانی با ریسک غیر منطقی است؛ تا بدین وسیله مجبور شوند قبل از ورود به معامله، میان ریسک و بازده خود تناسب و رابطه معقولی ایجاد کنند.

نسبت بازده به ریسک بهینه

به عقیده یک مربی مالی با تجربه، پاداش ۲ تا ۳ برابری نسبت به ریسک، مقدار مناسب و قابل قبولی است به طوری که اگر ریسک شما در یک موقعیت معاملاتی ۱۰ درصد باشد، باید انتظار بازدهی ۲۰ تا ۳۰ درصدی داشته باشید.

چنین رویکردی برای رشد سرمایه در بلند‌مدت مناسب است. ولی به این معنی بهترین نسبت بازدهی نیست. شرایط بازارهای مالی و میزان مدیریت ریسک و بازدهی ریسکی که حاضرید بپذیرید، می تواند این نسبت را تغییر دهد.

معیارهای مهم ارزیابی موقعیت قبل از ریسک

معیارهای مهم و قابل توجه که باید در زمان ارزیابی موقعیت و قبل از پذیرش ریسک مورد توجه داشته باشد.

سطح ریسک

یکی از تصمیمات بزرگ و حائز اهمیت برای هر سرمایه گذار، انتخاب صحیح سطح ریسک می باشد. میزان تحمل ریسک بر اساس شرایط فعلی سرمایه گذار، اهداف آینده او و سایر فاکتورها مشخص می شود و با مقایسه بازار ها و میزان ریسک و البته توجه به شخصیت خودتان خود برای پذیرش ریسک اقدام کنید. اگر بخواهید از میان چندین بازار و روش سرمایه گذاری را بر اساس سطح ریسک (از پر ریسک به کم ریسک مرتب کنیم) می توان این گونه بیان کرد:

• سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال
• سرمایه گذاری در بازار آتی سکه
• سرمایه گذاری در بازار سهام تهران
• صندوق های سرمایه گذاری (صندوق های بدون سود ثابت)
• اوراق مشارکت شرکت ها
• اوراق مشارکت دولتی
• سپرده گذاری در بانک ها

دسته بندی افراد در مواجه با ریسک؛

• افراد ریسک پذیر
• افراد ریسک‌ گریز
• افراد بی‌تفاوت به ریسک

شناخت خود و افراد دیگر و یا رقبا بر اساس ویژگی های فردی در مقوله ریسک پذیری می تواند کمک شایانی باشد برای برنامه ریزی بهتر و همچنین عملکرد بهتر در رقابت و این می تواند در روش سرمایه گذاری برای موفقیت بیشتر بسیار تاثیرگذار باشد.

ریسک و پذیرش عواقب آن:

باید بدانید در کنار نکات مثبت ریسک، عواقب احتمالی آن هم وجود دارد که لازم است به آنها را نیز در نظر داشته باشید این امر موجب می شود که از قبل سناریو شکست بررسی و مورد توجه قرار گیرد و خود را برای اثرات منفی و شکست احتمالی آماده کرده و در لیست برنامه ریزی برای مقابله با این احتمال آماده کنید.

پذیرش ریسک کمتر همراه با مثال:

رابطه ریسک و بازده تحت تاثیر روش سرمایه گذاری است که شما انتخاب می کنید. زمانی که شما در دارایی هایی با درآمد ثابت سرمایه گذاری کنید، تقریبا هیچ گونه ریسکی شامل حال شما نخواهد شد. در چنین شرایطی بازدهی محدود و مشخصی نیز نصیب شما خواهد شد.

به همین دلیل افراد ریسک گریز اغلب به دنبال سپرده های بانکی هستند تا ضمن کسب بازده حداقلی، اصل سرمایه آنها نیز در معرض خطر نباشد. در این نوع اوراق بهادار، معمولا اصل و سود سرمایه توسط دولت، بانک مرکزی یا یک نهاد رسمی مالی، تضمین می شود.

در بسیاری از کشورها درصد سود بدون ریسک، به اندازه نرخ تورم یا کمی بیشتر است تا حداقل سرمایه گذاران قادر به حفظ ارزش پول خود باشند. اما در طرف مقابل، سرمایه گذاران ریسک پذیر به دنبال تضمین خاصی نبوده و ضمن مدیریت دارایی به دنبال بازدهی بیشتری هستند؛ به طور کلی قانون همیشگی سرمایه گذاری این است؛ پذیرش ریسک بیشتر، در ازای احتمال کسب بازدهی و سود بالاتر.

نگارش: ساناز یوسفی

به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله ابزار های تحلیل داده را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.

آشنایی با مفهوم مدیریت و کاهش ریسک در بازار سرمایه

مدیریت ریسک به تحلیل بازدهی سرمایه‌گذاری در مقایسه با ریسک آن سرمایه‌گذاری با پذیرش این فرض اشاره می‌کند که همواره انتظار داریم مقادیر بالاتر ریسک با بازدهی‌های بالاتر همراه باشند.

مدیریت ریسک از جمله مهمترین اجزای استراتژی هر معامله‌گر به شمار می‌رود؛ از این‌رو بسیار مهم است سرمایه‌گذارن بیاموزند چگونه می‌توان با روش‌هایی از قبیل دریافت مشاوره بورس، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم یا تنوع بخشیدن به پرتفوی، ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش داده و مدیریت کنند. به این ترتیب در صورتی که برخی از تصمیمات سرمایه‌گذاری با خطا مواجه شود، تمام دارایی سرمایه‌گذار از دست نخواهد رفت.

منظور از مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک به تحلیل بازدهی سرمایه‌گذاری در مقایسه با ریسک آن سرمایه‌گذاری با پذیرش این فرض اشاره می‌کند که همواره انتظار داریم مقادیر بالاتر ریسک با بازدهی‌های بالاتر همراه باشند. به‌عنوان مثال سرمایه‌گذاری در یک صندوق سهامی در مقایسه با صندوق درآمد ثابت بازدهی بالاتری دارد؛ اما همواره باید در نظر داشت ریسک صندوق سهامی با توجه به نحوه تخصیص دارایی‌های مالی آن، بالاتر است.

برای انجام این تحلیل چند روش آماری در اختیار داریم که عموم آن‌ها از طریق بررسی ریسک و میزان نوسانات قیمتی سرمایه‌گذاری مورد نظر در گذشته عمل می‌کنند. از جمله مهم‌ترین این موارد می‌توان به ضرایب آلفا و بتا و استفاده از انحراف معیار اشاره کرد.

مدیریت ریسک در برابر کاهش ریسک

یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید درباره این موضوع در نظر داشته باشید، تفاوت مفهوم مدیریت و کاهش ریسک است. منظور از کاهش ریسک استفاده از روش‌هایی در سرمایه‌گذاری است که به آن کمک می‌کند؛ اما مدیریت ریسک به تحلیل میزان ریسک سرمایه‌گذاری اشاره دارد.

برای کسب موفقیت در سرمایه‌گذاری لازم است پیش از آغاز، میزان ریسکی را که قادر به تحمل آن هستید مشخص کنید. برای این‌کار، کافی است به پرسش‌هایی از قبیل هدف سرمایه‌گذاری و مدت زمانی که به سرمایه خود نیاز ندارید پاسخ دهید. به‌عنوان مثال سرمایه‌گذاری‌‌های پرریسک مانند سرمایه‌گذاری در صندوق سهامی برای افرادی با اهداف سرمایه‌گذاری بلندمدت مناسب است. علاوه بر این همواره می‌توانید از طریق تست‌های سنجش ریسک آنلاین برای مشخص کردن میزان ریسک‌پذیری خود استفاده کنید.

با چه روش‌هایی می‌توان ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش داد؟

برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری روش‌های زیاد وجود دارد که می‌توان آن‌ها را در چند دسته کلی جای داد.

الف) استفاده از خدمات مدیریت دارایی

ارائه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک مانند صندوق سهامی و صندوق درآمد ثابت از مهم‌ترین خدماتی است که شرکت‌های سبدگردان ارائه می‌کنند. سرمایه‌گذاری در این گروه از صندوق‌ها با توجه به مدیریت حرفه‌ای آن‌ها تا حد قابل‌توجهی ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. در واقع زمانی که افراد تازه‌کار اقدام به سرمایه‌گذاری به شیوه مستقیم می‌کنند، به احتمال زیاد به‌علت دانش اندک یا تحت تاثیر عوامل روانشناختی موثر بر رفتار سرمایه‌گذاران، دچار اشتباه شده، متحمل زیان‌های سنگین و بعضا غیرقابل جبران شوند؛ اما اگر فردی که قصد ورود به بازار سرمایه را دارد، به‌جای اینکه از ابتدا خودش مسئولیت خرید و فروش سهام را به‌عهده بگیرد، اقدام به خرید واحدهای مدیریت ریسک و بازدهی یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک کند، می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری خود را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.

فراموش نکنید پیش از انتخاب یک صندوق سرمایه‌گذاری باید از میزان ریسک‌پذیری خود آگاه باشید. به‌عنوان مثال صندوق اول اکسیر فارابی، یک صندوق سهامی است و برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر مناسب است. در مقابل صندوق دوم اکسیر فارابی به‌عنوان یک صندوق درآمد ثابت، گزینه‌ای مناسب برای افراد محتاط است.

ب) دریافت مشاوره از افراد متخصص

مشاوره بورس می‌تواند برای افرادی که تصویر روشنی از سرمایه‌گذاری و روش‌های مختلف آن ندارند، بسیار راهگشا باشد. زمانی که پیش از انتخاب نهایی روش سرمایه‌گذاری خود با کارشناسان متخصص صحبت کنید، می‌توانید با دیدی بازتر و البته با آگاهی بیشتر در مسیر سرمایه‌گذاری پیش بروید.

ج) شرکت در دوره‌های مرتبط با آموزش بورس

آموزش بورس از طریق افزایش دانش و آگاهی افراد می‌‌تواند باعث شود سرمایه‌گذاران انتخاب‌های منطقی‌تری داشته باشند. همان‌طور که در قسمت‌های قبل مقاله نیز اشاره شد، از مهم‌ترین علل زیان‌های سنگینی که سرمایه‌گذاران تازه‌کار تجربه می‌کنند، کمبود دانشی است که می‌تواند نهایتا منجر به ریسک‌های حساب نشده شود.

جمع‌بندی

در این مقاله ضمن بررسی تفاوت مفهوم مدیریت و کاهش ریسک، آموزش بورس، دریافت مشاوره بورس و البته سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک را به عنوان روش‌هایی برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس معرفی کردیم. فراموش نکنید افزایش دانش و آگاهی می‌تواند همواره در جهت مدیریت و کاهش ریسک و البته کسب سود در بازار موثر باشد.