درک بازار بورس
ماجدی: شرایط سال جام جهانی را درک کنیم/ اتحاد فدراسیون و باشگاه‌ها به سود تیم ملى است
سرپرست فدراسیون فوتبال از باشگاه‌های حاضر در لیگ برتر خواست که شرایط تیم ملی را در سال جام جهانی درک کنند.
به گزارش خبرگزاری برنا؛ میرشاد ماجدی در مراسم قرعه‌کشی مسابقات لیگ برتر اظهار داشت: خوشحالم که هم بازی ها دوستان و همکاران خودم را در این مراسم می بینم. با توجه به اینکه امسال در سال جام جهانی هستیم بدون شک تغییراتی در برگزاری مسابقات لیگ خواهیم داشت. از تمام عزیزان میخواهم که تیم ملی را درک کنند. می‌دانیم کار سختی است که چند هفته از مسابقات برگزار شود و بعد تیم‌ها به تعطیلاتی 15 روزه بروند. خواهش می‌کنیم از باشگاه‌ها صبر و تحمل داشته باشند تا یک هماهنگی و اتحاد بین فدراسیون فوتبال و باشگاه‌ها به وجود بیاید که قطعا به سود تیم ملى است.
وی ادامه داد: ما در ماه گذشته خدمت خیلی از مدیران عامل باشگاه‌ها بودیم و درباره موضوعات مختلف صحبت کردیم. اجازه دهید این بحث‌هایی که درباره داوری است درون خانوادگی حل شود و به زمین بازی کشیده نشود. مطمئنم پس از ورود VAR که دنبال آن هستیم تا هرچه سریع‌تر وارد فوتبال ما شود، هرچند ممکن است که در نیم‌فصل اول فصل جدید این کار امکان‌پذیر نباشد، تیم‌ها برخی مسائل را رعایت کنند.
ماجدی خاطر نشان کرد: تا زمانی که VAR وارد فوتبال ما شود، از نمایندگان باشگاه‌ها خواهش می‌کنم با هماهنگی که با مدیران و بازیکنان‌شان دارند این اجازه را بدهند که داوران ما آن چیزی را که در ذهن‌شان هست، انجام دهند. مطمئناً اگر اشتباهی هم صورت می‌گیرد، سهوی است. باید یک مقدار فراغ بال به آنها بدهیم تا داوران آن چیزی را که صلاح است انجام دهند و خشونت‌ها کاهش پیدا کند.
سرپرست فدراسیون فوتبال گفت:متأسفانه در زمین چمن هم می‌بینیم خشونت بیشتر و حتی به رشته‌های دانشگاهی مثل بسکتبال و والیبال هم این خشونت‌ها درک بازار بورس کشیده شده است. اگر یک مقدار سعه صدر داشته باشیم می‌توانیم از طریق فوتبال خشونت‌ها را کاهش دهیم.
پیش بینی بورس امروز ۹ مرداد ۱۴۰۱
معاملات دیروز بورس سه روند متفاوت داشت، بازار در یک سوم ابتدایی رشد کرد، در میانه بازار با ثبات بود و در یک ساعت پایانی نزول کرد.
رویداد۲۴ به نقل از اکوایران، دیروز شاخص‌های بازار سه جهت گیری متفاوت را در بازار نشان دادند. به نظر می‌رسد سهامداران میان روند‌های متضاد دچار عدم قطعیت بالایی هستند.
بازار صعودی می‌شود یا نزولی؟
بورسی‌ها در شرایطی به استقبال معاملات روز یکشنبه می‌روند که روز گذشته شاخص کل بورس باز هم نزول کرد. برای پیش بینی بورس امروز –یکشنبه ۹ مرداد- به روند بازار سهام در روز گذشته نگاه می‌کنیم. دیروز شاخص کل ریزش ۲ هزار و ۷۹۵ واحدی داشت و شاخص کل هم‌وزن ۲ هزار و ۲۴۹ واحد افت کرد. شاخص کل فرابورس نیز ۱۹ واحد بالا آمد.
در پایان معاملات روز شنبه، ۱۵۳ نماد رشد قیمت داشتند و قیمت سهام ۴۶۵ نماد کاهش یافت، به عبارت دیگر، ۲۵ درصد بازار رشد قیمت داشتند و ۷۵ درصد بازار افت قیمت داشتند.
بیشترین افزایش قیمت
روز دوشنبه در بورس شرکت نورد آلومینیوم (فنوال)، شرکت واسپاری ملت (ولملت) و شرکت معادن بافق (کبافق) بیشترین افزایش قیمت را ثبت کردند. در فرابورس نیز شرکت پالایش نفت شیراز (شراز)، شرکت صنعت روی زنگان (زنگان) و شرکت مبین وان کیش (اوان) بیشترین افزایش قیمت را داشتند.
بیشترین کاهش قیمت
در بورس نماد‌های شبریز (شرکت پالایش نفت تبریز)، ملت (شرکت بیمه ملت) و ورنا (شرکت سرمایه گذاری رنا) در روز شنبه بیشترین کاهش قیمت بازار را داشتند و در معاملات فرابورس شرکت سیمان لار سبزوار (سبزوا)، شرکت داروسازی آوه درک بازار بورس سینا (داوه) و شرکت بیمه دی (ودی) بیشترین کاهش قیمت را داشتند.
عرضه و تقاضای بازار
در پایان معاملات روز شنبه بازار با مازاد عرضه‌ی ۹۰ میلیارد تومانی بسته شد. ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت به روز کاری قبل افزایش یافت و ۵۲ میلیارد تومان بود. ارزش صف‌های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته ۸۵ درصد افت کرد و در رقم ۳.۵ میلیارد تومان ایستاد.
بیشترین تقاضا‌ها
در روز یکشنبه نماد زنگان (شرکت صنعت روی زنگان) با صف خرید ۱.۶ میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت. پس از زنگان، نماد‌های قلرست (شرکت قند لرستان) و مدیریت (شرکت سرمایه گذاری و خدمات مدیریت صندوق بازنشستگی کشوری) بیشترین صف خرید را داشتند.
بیشترین عرضه‌ها
بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد خگستر (شرکت گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو) تعلق داشت که ارزش آن ۱۲ میلیارد تومان بود. پس از خگستر، نماد‌های ورنا، سصفها، تکنو و حپترو بیشترین صف فروش داشتند.
پیش بینی بورس امروز
روز شنبه شاخص‌های کل و هم وزن بورس افت کردند، اما شاخص فرابورس اندکی رشد کرد. دیروز نزول شاخص هم وزن بیشتر بود و نیم درصد افت کرد.
نماد‌های شبریز، خودرو، شبندر، حکشتی، خساپا، شتران، وتجارت، وامید، خگستر، کالا، وبملت، خبهمن، کویر، ونوین، وساپا و کگل نماد‌های بزرگ بورس بودند که موجب افت شاخص کل شدند.
دیروز خروج پول حقیقی از بورس تداوم داشت و رقم آن بیشتر از روز چهارشنبه بود، نماد‌های شپنا، دی، شستا، وبملت، وساپا، شبندر، حکشتی، فجام، فارس، تفارس، شتران و خگستر بیشترین خروج پول را داشتند. تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی بازار سی و یکمین روز متوالی را ثبت کرد و ارزش سرمایه حقیقی خروجی دیروز به ۲۸۷ میلیارد تومان رسید.
از سوی دیگر ارزش معاملات خرد سهام بهبود یافت و به ۲ هزار و ۳۵۱ میلیارد تومان رسید؛ و ارزش صف‌های فروش پایانی –نسبت به روز چهارشنبه- رشد ۳۰۰ درصدی داشت.
معاملات دیروز سه روند متفاوت داشت، بازار در یک سوم ابتدایی رشد کرد، در میانه بازار با ثبات بود و در یک ساعت پایانی نزول کرد.
در یک ساعت ابتدایی تقاضای گروه پتروشیمی و فلزات بالا بود. در کنار این دو، گروه کشاورزی و دامپروری نیز سبزپوش بود. ناظران بازار معتقدند قیمت کامودیتی‌ها و گزارش‌های مالی مثبت موجب بهبود تقاضا شده بود. اما در یک ساعت پایانی بازار عرضه‌ها افزایش یافت و شاهد خروج پول حقیقی نیز بودیم. با توجه به وجود مازاد عرضه در بازار به نظر می‌رسد معاملات امروز با نزول شاخص آغاز شود.
پایگاه خبری شما و اقتصاد
رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سازه‌های فولادی ایران:
فولاد مبارکه همواره درک درستی از شرایط بازار و مشتریان داشته است
حال همسر بازیگر پایتخت وخیم شد | کتک زدن همسر بازیگر پایتخت غوغا کرد
رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سازه‌های فولادی ایران که به همراه جمعی از اعضای هیئت‌مدیره و کارگزاران این تشکل از فولاد مبارکه بازدید می‌نمود در جلسه‌ای با مدیران مدیریت فروش و بازاریابی فولاد مبارکه گفت: فولاد مبارکه همواره درک درستی از شرایط بازار و مشتریان خود داشته است.
حامد ضیایی با اشاره به تعاملات سازنده مابین فولاد مبارکه و انجمن، اظهار داشت: نه‌فقط در این شرایط که با کاهش قیمت‌ها مواجه هستیم، بلکه در همه احوال تلاش کرده‌ایم با گفت‌وگو و تعامل دوطرفه مشکلات را مدیریت و مرتفع نماییم.در فرهنگ سازمانی فولاد مبارکه این‌گونه نیست که شرکت فقط منافع خود را مدنظر قرار دهد و نسبت به مشکلات صنایع پائین‌دست درک بازار بورس بی‌تفاوت باشد.
وی با تأکید بر اینکه اگر از یک مرحله به بعد برای اعضای انجمن امکان و توان خرید سلب شود، به‌یقین تولیدکننده اصلی هم متضرر خواهد شد، گفت:ازاین‌رو با گفت‌وگو ارائه نظرهای کارشناسی بین طرفین تلاش خواهیم کرد شرایطی فراهم کنیم تا هم در تولید و فروش و هم در زنجیره مشتریان به مداومت برسیم.ما باید تلاش کنیم با پیش‌بینی‌های اقتصادی کارآمد و درک درست از تولید، بازار و مشتری به راهکارهایی دست‌یابیم که برای بالادست و پایین‌دست و رده‌های میانی و مشتری نهایی بهترین شرایط ایجاد شود.
حامد ضیایی ادامه داد: این انجمن در راستای کار تشکلی که حتما برای کل مجموعه صنفی و مشتری‌های هر صنف و زنجیره‌های تولیدکنندگان بالادست و پایین‌دست فولاد نتیجه‌بخش خواهد بود، باهدف ایجاد همدلی و یک‌صدایی و تجمیع نظرات و حرکت به سمت کار جمعی ایجاد شده است. در این راستا انجمن در ذیل اتاق بازرگانی ایران که پارلمان بخش خصوصی است تشکیل‌شده و اعتقاد ما این است که رستگاری اقتصاد در کشور از طریق اتاق بازرگانی میسر خواهد بود. باید تصدی‌گری دولت از این طریق کم بشود و اختیارات مخصوصا اقتصادی به درک بازار بورس بخش خصوصی آن‌هم از طریق کانال اتاق بازرگانی ایران و اتاق‌های استانی و شهرستانی تفویض شود.
رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سازه‌های فولادی ایران بابیان اینکه این انجمن در ایران 600 کارخانه تولید سازه فولادی را در زیرگروه خود دارد، ادامه داد: بسیاری از اعضا وظیفه صادرات به کشورهای منطقه را با ظرفیت حدود 4 میلیون تن بر عهده‌دارند.
وی از وجود ظرفیت اشتغال حدود 40 تا 50 هزار نفر در این حوزه خبر داد و با اشاره به اهمیت تولید محصولات کیفی در حوزه ساختمان تصریح کرد: انجمن از دیرباز به این نکته توجه ویژه داشته است. ازاین‌رو سال‌هاست که کار صنعت ساختمان و سازه مهندسی‌شده است و در این راستا در همه کارخانه‌های صنف واحد طراحی و QC بنانهاده شده است. البته با طراحان و جامعه مهندسین مشاور و انجمن علمی سازه‌های فولادی نیز مشارکت داشته و داریم. در همین راستا از شرکت فولاد مبارکه نیز برای حضور در کنفرانس آذرماه دعوت به عمل‌آورده‌ایم.
ضیایی در خصوص نتایج حاصل از جلسه انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سازه‌های فولادی ایران با مدیران فروش و بازاریابی فولاد مبارکه تصریح کرد: جلسه خوبی بود؛ و مدیران فروش داخلی فولاد مبارکه هوشمندانه و منطقی خواسته‌های اعضای انجمن را شنیدند و مقرر شد راهکارهای ارائه‌شده نهایی و به‌کار گرفته شود.
بررسی اعطای اعتبارات بلندمدت‌تر به مشتریان فولاد و کاهش عرضه محصولات در بورس کالا
محمد تاجمیر ریاحی مدیر فروش داخلی فولاد مبارکه نیز در خصوص اهمیت و نتایج این جلسه گفت: جلسه باهدف بهبود ارتباط فولاد مبارکه و مشتریان سازه‌های فلزی، بهبود تعاملات با فولاد مبارکه و انجمن سازه‌های فلزی، ارتقاء سطح کیفی محصولات فولاد مبارکه و شناسایی انتظارات مشتریان برگزار شد.
محمد تاجمیر ریاحی از مطرح‌شدن مباحث مفید و کاربردی در این جلسه خبر داد و گفت: یکی از این موارد استفاده از محصولات کیفی در سازه‌های فلزی بود که در این خصوص تبادل‌نظر شد و شرکت را بر آن داشت تا راهکارهای مؤثر در حوزه بهبود کیفیت محصول در حوزه سازه‌های فلزی را دنبال و اجرایی نماید تا بدین‌وسیله سازه‌های مقاوم‌تر و سبک‌تر در جریان احداث بناها به کار گرفته شود. لذا در همین راستا شناسایی نیازها و انتظارات انجمن مطرح شد که امیدواریم فولاد مبارکه بتواند این توقعات را به بهترین شکل برآورده نماید.
وی با تأکید بر اینکه کاهش شدید قیمت‌ها در بازار و دستیابی به راهکارهای مناسب برای گذر از این شرایط، اهمیت برقراری تعامل هرچه بیشتر بین فولاد مبارکه و انجمن و سایر مشتریان را دوچندان نموده است گفت: در پایان این جلسه پیشنهادهای اعطای اعتبارات بلندمدت‌تر به مشتریان فولاد و کاهش عرضه محصولات در بورس کالا مطرح گردید که مقرر شد فولاد مبارکه با هماهنگی وزارت صمت این موضوعات را اجرایی نماید.
رشد پایه پولی یا کاهش نرخ بهره بین بانکی؟
بانک‌های مرکزی در ایفای وظیفه اصلی خود یعنی کنترل تورم جلوگیری از رشد پایه پولی، دست به اجرای سیاست‌های انقباضی می‌زنند که افزایش نرخ بهره و به تبع آن واکنش بازارهای مالی از نتایج آن است، اما کارشناسان بر این باورند که افزایش یک درصدی نرخ بهره بین بانکی در ایران به دلایل متعدد نمی‌تواند اثری بر بازارهای مالی به ویژه بورس داشته باشد.
مدت‌هاست سوزن برخی از بورس‌بازان روی تاثیر بالا و یکه تازی مولفه نرخ بهره بر افت شاخص و قرمزپوشی بورس گیر کرده است! در حالی که این نوع از نرخ بهره تاثیر آنچنانی بر بازار سرمایه ندارد و نمی‌تواند عامل قابل ملاحظه‌ای باشد، چرا که نرخ بهره بین بانکی تاثیری روی نرخ بهره سپرده ندارد که البته این اجازه را بانک مرکزی نداده و نمی‌دهد؛ بنابراین نباید نگران تغییرات نرخ سود بانکی اعم از سپرده و تسهیلات هم بود.
عوامل بسیار دیگری وجود دارد که در مقوله نوسانات بورس جولان می‌دهند و نقش اساسی در افت شاخص دارند؛ از قیمتگذاریهای دستوری و افزایش نرخ بهره بی‌سابقه در اروپا و آمریکا و کاهش قیمت کامودیتی‌ها گرفته تا بی‌اعتمادی ایجاد شده در دوره‌های قبلی و سیگنال منفی کنترل نرخ ارز و نقدینگی به فعالان بورسی.
بانک مرکزی در ایفای وظیفه اصلی خود یعنی تورم و جلوگیری از رشد پایه پولی، دست به اجرای سیاست‌های انقباضی می‌زند که مثلا افزایش یک درصدی نرخ بهره بین بانکی یکی از نتایج آن است و در واقع چاره دیگری ندارد چرا که در غیراینصورت باید منابع جدید به بازار بین بانکی تزریق کند که در نهایت منجر به رشد پایه پولی و تداوم تورم بالا در اقتصاد خواهد شد.
در این میان، تعامل و همگرایی بانک مرکزی و سازمان بورس در دولت سیزدهم نقطه عطفی است که باعث می‌شود بازارها در یک راستا حرکت درک بازار بورس کنند و شاهد جزیره‌ای عمل کردن در نظام مالی نباشیم. برهمین اساس است که جلسات مشترک و منظم سازمان بورس و بانک مرکزی را شاهد هستیم که آخرین آن روز سه‌شنبه در ساختمان شیشه‌ای بانک مرکزی برگزار شد و متولیان بازارهای مالی و پولی کشور از درک بازار بورس خبرهای خوشی گفتند که به زودی برای اصلاح بازارها اعلام می‌شود.
در واقع شفاف سازی بانک مرکزی درخصوص کریدور نرخ سود بین بانکی در جلسه اخیر با رئیس سازمان بورس، باعث رفع ابهام از بازار شد.
آنچه مهم است، این است که بانک مرکزی علاوه بر کنترل تورم و رسیدگی به شاخص‌های کلان اقتصادی برخلاف دوره‌های قبل به بازار سرمایه نیز توجه کافی دارد چرا که ریاست و بخش عمده‌ای از بدنه بانک مرکزی جنس بازار سرمایه را به خوبی می‌شناسند و قطعا سیاستی اعمال نمی‌کنند که به ضرر سهامداران و سرمایه‌گذاران درک بازار بورس بورسی باشد. البته که انسجام و هماهنگی تیم اقتصادی دولت هم در این میان بی‌تاثیر نیست.
از سوی دیگر افزایش یا کاهش نرخ بهره بین بانکی شاید اثری به مراتب کمتر از عوامل دیگر داشته باشد؛ اما شاید بتوان گفت مهم‌ترین موضوع حس اعتماد و نگاهی حمایتی است تا ذینفع بازار به این درک برسد که یک حامی وجود دارد و حرفش به کرسی می‌نشیند، آن زمان می‌توان به بازگشت اعتماد بورسی‌ها امیدوار بود.
با توجه به افت اخیر شاخص کل بورس تهران و وضعیت نامساعد بازار سرمایه، در حالی بسیاری انگشت اتهام خود را به سمت افزایش نرخ بهره بین‌بانکی گرفته‌اند و توپ را در زمین بانک مرکزی می‌اندازند که بانک مرکزی با سیاست انقباضی خود در نهایت به کمک بورس می‌آید.
مجوز خرید و فروش ارز به نرخ توافقی در صرافی‌های مجاز یکی از اقداماتی است که به مرور و در بلندمدت به کمک شرکت‌های بورسی صادرات محور می‌آید به نحوی که این امر بر ترازنامه شرکت‌های بورسی اثر مثبتی خواهد داشت.
دلایل نوسانات بورس چیست؟
صاحبنظران اقتصادی، دلایل مختلفی را در نوسانات بازار سرمایه موثر می‌دانند و معتقدند از اصلی‌ترین دلایل افت شاخص و وضعیت کنونی بازار، حاکمیت دولت و معضل‌های مهمی همچون قیمتگذاری دستوری است. در همین باره خبرنگار ایبِنا، دیدگاه برخی کارشناسان را جویا شد که در ادامه می خوانید:
بهنام بهزادفر، کارشناس بازار سرمایه:
بخش عمده‌ای از بدنه بانک مرکزی اکنون سبقه بازاری دارد و نظرات اهالی بازار سرمایه را شنواست و دیالوگ مشترک و سازنده‌ای بین سازمان بورس و بانک مرکزی در جریان است که در نهایت به سمت همگرایی سوق پیدا می‌کند.
یکی از دلایل نوسانات بازار سرمایه قیمتگذاری دستوری دولتی است به نحوی که برخی از صنایع مانند صنعت لاستیک و پلاستیک و خودرو با این تصمیمات به زیان رسیدند. یکی دیگر از دلایل نوسان بازار، افت قیمت‌های جهانی است که با رشد ارزش دلار و شاخص دلار همراه بوده است. این موضوع نیز به دلیل رشد در نرخ‌های بهره آمریکا رخ داده است که طبیعتا نزدیک به ۷۰ درصد بورس کشور کامودیتی محور است و این افت اخیر بر نرخ‌های فروش تاثیر منفی دارد. دلیل مهم دیگر افت بازار سرمایه را می‌توان به نبود ابزار دو طرفه در بازار سرمایه و فرسایشی شدن معاملات نسبت داد، به هر حال ممکن است تحلیل‌گری به این جمع بندی برسد که سهم خاصی ۱۵ درصد زیر قیمت ارزنده است، اینکه سهام به این قیمت برسد با شرایط فعلی چندین روز طول می کشد و روند فرسایشی بازار نیز دومینووار سهام را به قیمت‌های پایین‌تری می‌رساند.
کامران ندری؛ استاد درک بازار بورس اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع):
وضعیتی که در شاخص بورس شاهد بودیم ریزش یا افت شدید تلقی نمی‌شود و دلیلی نمی‌بینم که نوسانات بازار سرمایه را به نرخ بهره بازار بین بانکی نسبت دهیم.
در یکسال گذشته حتی روزهایی که بازار مثبت بوده است هم نرخ بهره بین بانکی حدود ۱۸ تا ۱۹ درصد بوده و در حال حاضر ۲۰ تا ۲۱ درصد شده است بنابراین این افزایش یک درصدی قابل ملاحظه نیست. نکته مهم دیگر اینکه بانک مرکزی جلوی سرایت و انتقال افزایش نرخ بهره بین بانکی به نظام بانکی را گرفته است یعنی به بانک‌ها اجازه داده نشده است که به این دلیل، نرخ بهره سپرده یا تسهیلات را تغییر دهند؛ بنابراین نمی‌توان این مورد را از دلایل افت بورس دانست.
عوامل دیگر به مراتب می‌تواند در نوسانات بازار سرمایه اعم از اخبار منفی موثرتر باشد اما گویا افرادی که می‌خواهند توجیحی برای منفی شدن بازار ذکر کنند عامل نرخ بهره بین بانکی را پررنگ می‌بینند.
کاهش نرخ بهره بین بانکی با برنامه کنترل و مهار رشد پایه پولی توسط بانک مرکزی سازگاری ندارد، بنابراین بانک مرکزی یا باید با تزریق جدید به بازار بین بانکی اجازه دهد رشد پایه پولی بالا برود یا اینکه سیاست‌های کلان‌تری را دنبال کند. بانک مرکزی که نباید به نوسانات جزئی در بازار سهام توجه کند بلکه آنچه مهم است این است که وظیفه اصلی بانک مرکزی کنترل نرخ تورم و پایه پولی است.
بانک مرکزی در شرایط کنونی از یک قاعده پولی تبعیت می‌کند، یعنی با توجه به شرایط تورمی که در اقتصاد است تصمیم گرفته پایه پولی از حدی بالاتر نرود. وقتی هم بانک مرکزی در حال کنترل رشد پایه پولی است طبیعتا کنترل و مهار تزریق پایه پولی به بازار بین بانکی منجر به افزایش نرخ بهره در این بازار می‌شود. اگر بخواهیم نرخ بهره بین بانکی افزایش نیابد بانک مرکزی باید منابع جدیدی به بازار بین بانکی تزریق کند و اجازه دهد رشد پایه پولی افزایش پیدا کند.
مجید شاکری؛ کارشناس اقتصادی:
با توجه به اینکه تقریبا ارتباط نرخ بهره بین بانکی با نرخ بهره تسهیلات و سپرده قطع است؛ اثرگذاری مستقیم یا واضحی بر شاخص بورس نمی‌تواند داشته باشد.
از دلایل اصلی که اثر مهمی در وضعیت کنونی بورس دارد، روش‌های جدید قیمتگذاری است که در واقع با قیمتگذاری دستوری نگرانی‌ها درباره اثرات آن بر ترازنامه شرکت‌ها وجود دارد که این موضوع، هم در ذهن بورسی‌ها و هم در واقعیت بر انتظارات افراد در جریان نقدی که سهم‌های مختلف برای صاحبانشان می‌تواند ایجاد کند؛ خیلی موثر است.
فارغ از اینکه آیا درک بازار بورس نرخ توافقی خرید ارز و فروش ارز درست است یا نه؛ می‌توانیم بگوییم حداقل بخشی از سهم شرکت‌های صادراتی که در سامانه نیما می‌فروختند، ورود نرخ ارز توافقی اثر مثبتی بر ترازنامه شرکت‌های بورسی صادرات محور دارد.
از سوی دیگر می‌توان گفت بخشی از رشدی که ناشی از رشد کامودیتی‌ها بوده در ماه‌های ابتدایی امسال و انتهای سال گذشته، ممکن است در حال حاضر به دلیل کاهش قیمت کامودیتی‌ها پس گرفته شده باشد؛ اما این موضوع در مقابل عوامل دیگر و به طور خاص قیمتگذاری دستوری، مهم نیست و نباید اصراری روی آن داشته باشیم.
حسین درودیان ، کارشناس اقتصادی:
دلیل اساسی و بنیادین افت شاخص بورس بدبین بودن عموم مردم نسبت به بازار سهام است چرا که مردم این بازار را به عنوان یک آلترناتیو جدی به عنوان بهره دارایی نمی شناسند. همچنین قیمتگذاریهای دستوری نیز موضوع مهمی به حساب می آید و رسیدن چند خبر بد در این رابطه تاثیر منفی بر بازار گذاشت. یکی از همین خبرهای مربوط به قیمت‌گذاری‌ها سبب شد بورس کالا به حاشیه برده شود و دیگری هم دستورالعمل جدید برای بوروکراتیک کردن اخذ مجوز افزایش قیمت توسط شرکت‌ها بود که بسیار موثر بود.
حمیدرضا جیهانی، کارشناس اقتصادی:
مهم‌ترین دلیل افت شاخص بورس عدم استقبال سرمایه‌گذاران است. ورود سرمایه‌ها به بازارسرمایه تحت تاثیر ریسک‌هایی که در کشور وجود دارد از جمله بحث شایعه افزایش نرخ بهره، کاهش بازدهی‌ها، دستکاری دولت در قیمتگذاری محصولات شرکت‌ها درک بازار بورس و به عبارتی سرکوب قیمت و کاهش حاشیه سود سبب شده، سرمایه‌گذاران در این باره اشتیاق چندانی نشان ندهند. شرکت‌ها عملکردهای خیلی خوبی در حوزه بازار سرمایه در گزارشات سه ماهه از خود نشان دادند وکارشناسان انتظار داشتند که برای بازار پیام خوبی به دنبال داشته باشد، اما کارشناسان ارشد تحلیلگراز آنجا که بر دورنمای سه ماهه دوم و ورود به قیمت گذاری دستوری دولتی ها آگاهی دارند، نسبت به سهام اقبالی نشان ندادند.
چرا تهران موضع سخت‌تری در مذاکرات هسته‌ای اتخاذ کرد؟
اکوایران: سیاست‌های ایران در منطقه تاکنون با برخی از اهداف استراتژیک واشنگتن در تناقض بوده است. اما پی بردن به موقعیت کنونی تهران در مذاکرات برای درک اینکه چرا در حال حاضر یک «توافق بزگ» یا یک «توافق سودمندتر» برای ایالات متحده امکان‌پذیر نیست، بسیار مهم است.
به گزارش اکوایران، در روزهای گذشته مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا اعلام کرد که متن پیشنهادی «نهایی» خود را پیرامون احیای توافق هسته ای با ایران به طرفین اصلی مذاکرات ارسال کرده و زمان برای ادامه گفت‌وگوها رو به پایان است. تاکنون ایران و آمریکا هر دو واکنش غیرجهت‌گیرانه‌ای را به چنین پیشنهادی درک بازار بورس داشته‌اند و روزهای آتی محمل تصمیمات مهمی در این زمینه خواهد بود. به همین بهانه کیمبرلی په، سول پارک تحلیل‌گران مسائل بین‌الملل با انتشار یادداشتی با عنوان «تهدیدات کمتر، تمرکز بیشتر: بایدن برای برنده شدن در توافق هسته ای ایران چه کاری باید انجام دهد» ضمن اشاره به سه مانع در پیش روی احیای برجام، توصیه‌های سیاست‌گذارانه‌ای را در زمینه داشته است.
پایان اولویت‌زدایی از خاورمیانه
بنا بر گزارش اقتصادنیوز، سفر جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به خاورمیانه در اوایل ماه جاری به اولویت‌زدایی دولتش از این منطقه خاتمه داد. با این حال، بایدن از جهت اینکه دولت خود را از قید و بند دل‌مشغولی منطقه رها سازد تا بر دیگر اولویت‌های استراتژیک تمرکز کند، باید از مخاطرات برنامه هسته‌ای ایران فارغ شود. علی‌رغم سه مانع عمده بر سر راه پیشرفت در مذاکرات، سه توصیه سیاست‌گذارانه برای پیشبرد گفتگوها وجود دارد.
موانع پیش رو
مخالفت با توافق: پس از توقف مجدد آخرین دور مذاکرات [غیرمستقیم] بین ایالات متحده و ایران در ماه ژوئن، مذاکرات برای نجات توافق هسته‌ای موسوم به برجام با بن‌بست و رکود مواجه شد. اینکه دو کشور و سایر طرف‌های مذاکره‌کننده بتوانند به زودی به توافق برسند، به دلایل متعددی بسیار مهم است. دست‌کم، ناکامی در دستیابی به توافق، امکان راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای به سرعت در حال پیشرفت تهران را از بین می‌برد -فقدان راستی‌آزمایی، هدف اصلی ایالات‌متحده در تحدید برنامه هسته‌ای را به خطر می‌اندازد.
با این حال، برخی از کارشناسان و سیاستگذاران در ایالات متحده یا در پذیرش این توافق تردید دارند و یا صریحاً مخالف ایده احیای این توافق هستند. به عنوان مثال، اکثریت سناتورهای جمهوری خواه و برخی از سناتورهای دموکرات، راه‌حل سرسختانه‌تری با ایران را ترجیح می‌دهند که از برنامه هسته‌ای فراتر می‌رود و مسائل مخالفی از جمله فعالیت‌های منطقه‌ای این کشور را شامل شود. گروه دیگری متشکل از کارشناسانی است که پس از اینکه تهران برنامه هسته‌ای خود را پیش برد و با طرح مطالبات بیشتر مذاکرات به تعویق انداخت، می‌ترسند در مذاکره با ایران، دولت بایدن امتیازات بیش‌تری بدهد.
موقعیت تهران: سیاست‌های ایران در منطقه تاکنون با برخی از اهداف استراتژیک واشنگتن در تناقض بوده است. اما پی بردن به موقعیت کنونی تهران در مذاکرات برای درک اینکه چرا در حال حاضر یک «توافق بزگ» یا یک «توافق سودمندتر» برای ایالات متحده امان‌پذیر نیست، بسیار مهم است.
اولاً، در شرایط کنونی، ایران در موقعیت قوی‌تری نسبت به زمان آغاز مذاکرات برجام در سال 2013 قرار دارد و احتمال کمی وجود دارد که ایالات متحده همان سطح حمایت بین‌المللی را دریافت کند. در نتیجه، مبادی تهران در مذاکرات تغییر کرده است. در حالی که صرفا لغو تحریم‌ها کلید ایجاد انگیزه برای قبول محدویت‌های هسته‌ای در دهه ۲۰۱۰ بود، اما امروز موضع چانه‌زنی تهران متفاوت است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در خردادماه گفت: «آنچه برای ایران مهم است؛ انتفاع کامل اقتصادی از توافق است». علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی هم گفته: «اقدامات تلافی‌جویانه ایران در حوزه هسته‌ای صرفاً پاسخی مشروع و عقلانی به یک‌جانبه‌گرایی آمریکا و انفعال اروپاست».
برای تهران، مبنای پیشبرد مذاکرات دو بعد دارد: تضمین از سوی ایالات متحده نسبت به انجام تعهدات خود در چارچوب برجام -که با خروج یک‌جانبه از توافق در سال 2018 به حالت تعلیق درآمده بود- و لغو تحریم‌ها که متعاقباً افزایش یافته است. چنین مبادی‌ای دستیابی به یک توافق سودآورتر را تقریباً غیرممکن می‌کند، زیرا از آنچه منتقدان توافق آماده پذیرش آن هستند، فراتر رفته است.
همچنین، ذخایر رو به رشد اورانیوم غنی شده 60 درصدی تهران بسیار فراتر از 2 تا 3 درصد غنی‌سازی مصرح در برجام است و با ورود مجدد به مذاکرات با ایران، ایالات متحده به طور غیرقابل انکاری بر سر توقف برنامه هسته‌ای متفاوت و پیشرفته‌تر چانه‌زنی می‌کند. این تحول به خودی خود احتمال یک توافق بزرگ‌تر را که فراتر از برنامه هسته ای ایران باشد و سایر نگرانی‌های امنیتی آمریکا و متحدانش را در بر گیرد، کاهش می‌دهد.
ناکارآمدی سیاست «سخت» ایالات متحده: سیاست کنونی دولت بایدن در قبال ایران، ادامه تحریم های اقتصادی و در عین حال باز نگه داشتن گزینه نظامی است. سیاستگذاران عموماً رویه چماق و هویج را هنگام برخورد با دشمنان ترجیح می‌دهند. اما کمپین فشار حداکثری دولت ترامپ تأثیر بسیار کمی بر رفتار ایران داشت.
با نزدیک‌تر شدن ایران به آستانه هسته‌ای، برخی استدلال می‌کنند که ایالات متحده باید با «پلن B» که شامل گزینه نظامی است، را پیش ببرد. اما با توجه به پیامدهای مرتبط با حملات نظامی و واکنش‌های سیاسی پس از آن، این نباید یک گزینه روی میز باشد و بهتر است ایالات متحده به مسیر مذاکرات متعهد بماند.
سه توصیه برای احیای توافق هسته‌ای ایران
به عنوان نقطه شروع، دولت بایدن باید تعهدی قوی برای انجام مذاکرات با ایران نشان دهد. زمانی که اوایل سال جاری معافیت از تحریم‌ها را در مورد فعالیت‌های هسته‌ای غیرنظامی تهران بازگرداند، دولت گامی در جهت درست برداشت. با این حال، دولت بایدن باید با لغو تحریم‌های جدید اعمال شده توسط دولت ترامپ، پس از سال 2018، گامی فراتر بگذارد.
این اقدام برای ایالات متحده هزینه‌ای برای چانه‌زنی خواهد داشت. اما با توجه به مشکلات اقتصادی در ایران، گشایش اقتصادی برای دولت ایران ضروری است. علاوه بر این، طبق گزارش‌ها، ایران در اواخر ژوئن درخواست خود برای حذف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی آمریکا را که دلیل اصلی بن‌بست مذاکرات بود، کنار گذاشت. اما بایدن در سفر خود به خاورمیانه در ماه ژوئیه گفت که سپاه ایران را در فهرست ایالات متحده نگه می دارد، «حتی اگر این مسئله به قیمت نابودی توافق هسته ای 2015 ایران تمام شود». پاسخ فوری دولت بایدن به چنین امتیازی از سوی ایران –در صورت صحت آن- باید نوعی کاهش جدی تحریم‌ها باشد که مذاکرات را تسریع کند نه این که موضع سختی از خود نشان دهد.
دولت بایدن همچنین باید از تهدید نسبت به اعمال مجدد تحریم‌های اقتصادی و یا احتمال اقدام نظامی خودداری کند. پیشنهادها برای اعمال مجدد مجازات در بهترین حالت مانع از پیشرفت خواهد شد -اگر آن را معکوس نکند- زیرا دولت کنونی ایالات متحده را به عنوان یک طرف مذاکره غیرقابل اعتماد به نظر می‌رساند.
در نهایت، ایالات متحده باید مذاکرات را به محدود به برنامه هسته‌ای ایران کند –اگر هدفش واقعا برنامه هسته‌ای ایران است. تلاش برای دستیابی به یک توافق بزرگ که به دنبال مهار گسترده‌تر اقدامات ایران در منطقه است، تقریباً به طور قطع سازنده نیست و می‌تواند تهران را به تکیه بر شرکای دیگر مانند روسیه سوق دهد و رژیم‌های تحریمی بعدی را کم‌اثر کند -همانطور که اکنون در مورد کره شمالی در حال وقوع است.
اگر مذاکرات با ایران طولانی شود و برنامه هسته‌ای تهران پیشرفت کند، زمان برای هر شکلی از مذاکره به پایان خواهد رسید – و به همین ترتیب شانس دستیابی به یک توافق -هر گونه توافقی- با ایران تمام خواهد شد.
